HDP Milletvekili Çelik, Sur'daki usulsüzlükleri sordu
HDP Mardin Milletvekili Çelik, Sur'da tarihi doku ve kültür varlıklarına verilen zararı, hak ihlallerini, usulsüzlükleri Meclis gündemine taşıdı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Mardin Milletvekili Tuma Çelik, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yaşanan hak ihlalleri, usulsüzlükleri ve kültür varlıklarına verilen zararlara ilişkin Kültür Bakanı ile Çevre ve Şehircilik Bakanı'nın yanıtlaması üzerine Meclis'e soru önergesi verdi.
Alt yapısı için iş makineleri ile ciddi derinlikte kazıların yapıldığı, Sur'un arkeolojik katmanlarının tahrip edildiğini kaydeden Çelik, 17 Ocak'ta Mimarlar Odası, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Şehir Plancıları Odası Diyarbakır şubeleri ve Dünya Miras Alan eski Yönetiminden oluşan heyetin alanda alanda inceleme yaparak, tespitlerden bir rapor hazırladığını kaydetti.
Çelik, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'a odanın uydu görüntüleri üzerinden yaptığı çalışmalarda "alandaki yapılar tank ve topla dövülmüş olsa da, asıl yıkımın çatışmalardan sonra alandaki iş makineleri ile yaratıldığı" tespitinin yer aldığını belirterek, bu durumun kentsel dokuya zarar vererek, yerinden edilen Sur sakinlerinin evlerine geri dönüşünü engellediğini vurguladı.
HDP Mardin Milletvekili Çelik'in Bakan Kurum'un yanıtlaması talebiyle şu soruları sordu:
- Vakıflar Genel Müdürlüğü yetkisindeki tescilli yapılar arasında olmasına ve hiçbir yetkisi olmamasına rağmen kayyım yönetimindeki Sur Belediyesi, Dört Ayaklı Minare'nin Çevre Düzenlemesi işini bu iki şirkete nasıl ihale edebilmiştir?
- Kesilen faturalara göre, Ezel Sosyal Hiz. İnş. Gıda. Turz. Tic. ve San. Ltd. Şti'ye 12.03.2018 tarihinde 9 bin torba kireç için 79. 119.00 TL, 7 bin torba çimento için 79.296.00 TL olmak üzere 158.415.00 TL ödeme yapılan şirket bakanlığınız tarafından denetlenmiş midir?
- Aras Gezi Turizm Seyahat Oto. İnş. San. Ltd. Şti'ye yine aynı tarihte bin 500 adet poli karbon için 79.296.00 TL, bin 500 adet profil için ise 79.650.00 TL olmak üzere 158.946.00 TL ödeme yapılan şirket bakanlığınız tarafından denetlenmiş midir?
- Yaşanan yıkım ve 2016 yılında revize edilen Koruma Amaçlı İmar Planı (KAİP) ile yüzlerce yıldır korunan ada, parsel ve sokak sınırlarının değiştirildiği, parsellerin birleştirilerek kütlevi ticari amaçlı yapıların inşasına olanak tanımlanmıştır. Kentsel SİT alanı olan Sur'un özgün sokak dokusunun ve bütünlüğünün yok olmasına sebep olan 2016 yılı revize edilen KAIP ve onaylayan sorumlular hakkında inceleme başlatılacak mı?"
Çelik ayrıca Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy'a da alanda yıkılan 49 tescilli yapıyı sordu:
-Alanda 49 adet tescilli yapı yıkılmıştır. Mimarlar odası Diyarbakır şubeye Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 12.12.2018-2335 tarih/sayılı yanıttın da bu 49 adet yapıdan 6'sının tescilinin kaldırıldığı belirtilmiştir. Ancak; ilgili yönetmeliğe göre parseldeki tescil kararı sadece üstündeki yapıyla değil, parsel sınırıyla korunmaya alınmıştır. Parseldeki yapı yıkılmış olsa da tescil kararının kaldırılmaması gerekirken, kurum 6 adet tescilli parselde bu koruma kararını neden işletmemiştir
- Onlarca Sivil mimari örneği yapı yıkılmış, yıkılan yapılara ait orijinal yapı malzemeleri alanda bulunamamıştır. Orijinal yapı malzemeleri nerededir Bakanlığınızın bilgisi dahilinde bir alanda depolanmakta mıdır?
- Bazı tescilli Sivil Mimari Örneği ve Korunması Gerekli Çevresel Değerli Yapıların bir bölümünün yıkılarak fiili araç yolu olarak kullanıldığı, ayrıca başta Yenikapı sokak olmak üzere birçok sokağın Sur'un geleneksel kent planına aykırı bir şekilde genişletildiği, bunun sonucunda da birçok tescilli ve çevresel değerde korunması gerekli yapının yıkıldığı tespit edilmiştir. Bu usulsüzlüklere ilişkin bakanlığınız tarafından açıklama yapılacak mı?"