HDP: Deprem vergisi ne kadar toplandı, ne yapıldı?
HDP İzmir Milletvekili Çepni, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'a, "Deprem vergisi olarak bilinen özel iletişim vergisi ne kadar toplanmıştır? Bu parayla depremle ilgili ne yapılmıştır?"
Elazığ'da meydana gelen depremin ardından "deprem vergileri nereye kullanıldı?" ve "depreme ilişkin ne gibi önlemler alındı" yönündeki tartışmaları Meclis gündemine taşıdı. Çepni, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi.
24 Ocak'ta Elazığ'da meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremde yaşamını yitirenlerin sayısısının 39'a yükseldiğini hatırlatan Çepni, binden fazla insanın da yaralandığını kaydetti. Onlarca evin hasar gördüğü, 30 evin yıkıldığı kentte hala çok sayıda köye de ulaşılamadığını bildirdi.
Çepni, TMMOB ve bağlı olan İnşaat Mühendisleri Odası'nın, İstanbul'da 2002 yılında belirlenen 496 alanın dörtte üçünün imara açıldığını, rezidans, iş merkezi ve alışveriş merkezi gibi yapıların inşa edildiğini, 2019 itibarıyla gerekli kriterleri karşılayan toplanma alanı sayısının ise sadece 77 olarak açıkladığını belirtti.
1999 Marmara depreminin ardından 26 Kasım 1999'da çıkarılan 4481 sayılı Kanun ile Ek Gelir, Ek Kurumlar, Ek Emlak ve Ek Motorlu Taşıtlar vergisinin getirildiğini, "Özel İletişim ve Özel İşlem Vergisi" adı altında iki yeni vergi de konulduğunu söyledi. 2003 yılında özel işlem vergisinin kaldırıldığını ancak özel iletişim vergisinin kalıcı hale getirildiğini vurguladı.
Toplanan deprem vergisine ne olduğuna ilişkin bugüne kadar kamuoyuyla net bir bilgi paylaşılmadığının altını çizen Çepni, Elazığ depreminin ardından Kızılay'ın bağış kampanyası başlatarak insanlardan para toplamak istediğini kaydetti. Çepni, "Zaten bu amaç için toplanan vergi varken Kızılay'ın ne amaçla böyle bir şey yaptığı bilinmemektedir. Ayrıca Kızılay'ın depremden etkilenen aileler için yapılan yardımları AKP ilçe başkanına ilettiği ve ilçe başkanının bu yardımları kendi akrabalarına dağıttığı iddia edilmektedir. Bununla birlikte Ergani belediyesinin gönderdiği yardım kamyonları içindekilerin AFAD ve Kızılay'a verileceği söylenmesine rağmen Elazığ Valiliğince engellenmiştir" dedi.
Çepni, Bakan Kurum'un şu soruları yanıtlamasını istedi:
- Bakanlığınız depremle ilgili ne gibi hazırlık çalışmaları yapmaktadır? Hangi ilde, kaç kamu binasında ve konutta depreme karşı güçlendirme çalışmaları yapılmıştır?
- Türkiye'de kaç adet ve büyüklükte deprem toplanma alanı mevcuttur? İstanbul'da kaç adet toplanma alanı mevcuttur? Bugüne kadar kaç toplanma alanı imara açılmıştır?
- Deprem vergisi olarak bilinen özel iletişim vergisi ne kadar toplanmıştır? Bu parayla depremle ilgili ne yapılmıştır?
- Deprem durumlarında kullanılmak için vergi toplanırken Kızılay'ın 24 Ocak günü dayanışma adı altında bağış kampanyası başlatmasına yönelik Bakanlığınız bir inceleme başlatmayı planlıyor mu?
- Deprem öncesinde birçok bilim insanı tarafından uyarı yapılmasına karşılık herhangi bir önlem alınmamasının sebebi nedir? Uyarıları neye göre değerlendiriyorsunuz?
- Depremde evleri yıkılan, yaralanan vatandaşlara yönelik ne gibi destek çalışmaları yapılması planlanıyor?
- Depremde yıkılan evler arasında imar barışından yararlanan kaç ev vardır? Evlerin yıkılmasında yanlış şehir planlaması mevcut mudur?
- Yapılan yardımların AKP ilçe başkanı tarafından akrabalarına dağıtıldığı iddiası ile ilgili bir inceleme başlatılmış mıdır?
- Valiliğin Ergani Belediyesi tarafından yapılan yardımı geri çevirmesinin sebepleri incelenmiş midir? Valiliğin bu konudaki açıklaması ne olmuştur?"