13 Mart 2025 Perşembe

Hapishanelerdeki hak ihlali raporu açıklandı

Diyarbakır Barosu, TUAY-DER, ÖHD ve İHD, 16 hapishaneye dair hazırladığı raporda, tutsakların yaşadığı hak ihlallerini, keyfi uygulamaları ve işkenceleri açıkladı.

Diyarbakır Barosu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır şubeleri ve Amed Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma Derneği (TUAY-DER), Diyarbakır, Elazığ ve Erzincan'daki 16 hapishaneye yaptıkları ziyaretler sonucu hazırladıkları hak ihlalleri raporunu açıkladı. 

Diyarbakır Barosu'nda düzenlenen basın toplantısında raporu açıklayan Diyarbakır Barosu Hapishane Komisyonu Sekreteri Ahmet Güler, İmralı'da uygulanan tecrit başta olmak üzere hapishanelerdeki hak ihlallerinin sonlandırılmasını istedi.

UMUT HAKKI İÇİN ADIM ATILSIN
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Abdullah Öcalan hakkında verdiği “umut hakkı” ihlali kararının uygulanmasını isteyen Güler, umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenleme yapılması gerektiğinin altını çizdi.

ADLİYE VE HASTANE SEVKLERİ İŞKENCEYE DÖNÜŞTÜRÜLÜYOR
Güler, hapishanelerde revir ve hastane sevklerinde yaşanan ihlallerin ve çift kelepçe işkencesinin devam ettiğini kaydederek, doktor muayenesinde jandarmanın dışarı çıkmadığını, ayrıca hastane veya adliyeye giriş çıkışlarda bazı tutsakların işlemleri bitmesine rağmen ring araçlarında kafes içindeki koltukta saatlerce bekletildiğini vurguladı.

SÜRGÜN SEVK İŞKENCESİ
Tutsakların ailelerinden uzak hapisahnelere sürgün sevk edildiğini, gardiyanların işkence ve kötü muamelesine maruz kaldığını, itiraz eden tutsaklara disiplin soruşturması açıldığını aktaran Güler, haberleşmenin engellendiğini, dilekçelere cevap verilmediğini, sosyal etkinliklerin yasaklandığını, hapishaneye giriş çıkışlarda çıplak arama yapıldığını, mektupların sansürlendiğini veya el konulduğunu, keyfi hücre cezaları verildiğini aktarak, tutsaklara yönelik saldırıları aktardı.

KADIN TUTSAKLARA PED VERİLMİYOR
Güler, kadın tutsaklara hijyen paketi verilmediğini, sadece kalitesiz bir adet ped verildiğini, bu pedleri kullanan tutsakların hastalandığını kaydetti. Güler, kadın hapisahnelerinde çok sayıda erkek tutuklu bulunduğu, havalandırmaların mazgallarla kapalı olduğu, kelepçeli muayenenin dayatıldığını aktardı.

KİTAP YASAĞI VE KISIRLILIĞI
Yeni Yaşam ve Evrensel gibi gazetelerin tutsaklara verilmediğini, dışarıdan dergi alma taleplerinin reddedildiğini, Kürtçe kitapların verilmediğini, Kürtçe kitaplarla ilgili tercüman parası istendiğini kaydeden Güler, kitap sınırlamasının 5-7 olarak belirlendiğini ve 2 ay gibi uzun süreyle değişim hakkı tanındığını, Kürtçe mektup gönderilmesinin engellendiğini belirtti.

HASTA TUTSAKLARIN İLAÇLARI VERİLMİYOR
Ağır hasta tutsakların banyo ve kişisel temizliklerini yapamadıklarını, kantinin pahalı ve gereksinimi karşılamaktan uzak olduğunu, hasta tutsakların diyet listesine uyulmadığını, hastane sevklerinin yapıldığını ifade eden Güler, tahlil sonuçlarının tutsaklara bildirilmediğini, verilmesi gereken ilaç yerine farklı ilaçlar verildiğini aktardı.

ÖNERİLER VE TALEPLER
Raporda yaşanan hak ihlallerinin ve keyfi uygulamaların sonlanması için şu öneriler sıralandı:
🔹Tutsaklara işkence eden ve keyfi uygulamalarla haklarını gasp eden görevliler hakkında soruşturma açılması;
🔹Ağır hasta tutsakların serbest bırakılması;
🔹İnfaz Kanununun 16. maddesinin hasta tutsakların ihtiyacı doğrultusunda değiştirilmesi;
🔹Ağız içi arama başta olmak üzere insanlık onuruna aykırı uygulamaların sonlandırılması;
🔹Hapishanelerde düzenli ve yeterli sayıda sağlık personelinin bulunması; 
🔹Temiz suya erişim hakkının sağlanması;
🔹Tutsakların aileleri ve avukatlarıyla sağlıklı iletişim kurabilmelerinin koşullarının oluşturulması;
🔹Ortak alan faaliyetlerinin yaptırılması.