DÜNYA

Halk yanl�s� yakla��m süper zengin spekülatif s�n�f�n s�n�rland�r�lmas�n� içerir

Pj James*
18 May�s 2019 Cumartesi

��i s�n�f�n�n, k�yl�lerin ve ezilenlerin maddi ko�ullar�nda ve ya�am standard�nda bir geli�me vaat eden partiler, neoliberalizmin yanda�lar� olarak kalmalar�na ra�men, halk� kand�rmakla me�gullerdir. S�ylemleri sadece ba�ka bir se�im oyunudur. �stihdam odakl� �retken faaliyetlerden ayr�ld�ktan sonra en b�y�k �irketlerin parazitizm, spek�lasyon ve balon ekonomisini �i�irmekle me�gul oldu�u neoliberal korporatifle�me alt�nda, bunlara kesin k�s�tlamalar getirmeden, ger�ek bir halk yanl�s� bir program i�in �ok az alan bulunmaktad�r.

Hindistan'�n, korporatif-safran (¹) fa�ist rejimi alt�ndaki, ba�ka �eylerin yan� s�ra, ezilen ve emekçi kitlelerin büyük ço�unlu�unun a��r� mahrumiyetini de içeren genel sosyoekonomik çökü�ü, sadece bir rejim de�i�ikli�i ile çözülemeyecek kadar köklüdür. 17. Lok Sabha seçim kampanyas�n�n ortas�nda burjuva medyada geli�en ana ak�m tart��man�n ise bu a��r soruyu ele almak için derinlere inmekle hiçbir ilgisi yok. Bu kritik noktada, BJP (²) manifestosu korporatif-safran bir aç�klamadan ba�ka bir �ey de�ilken, geçmi�tekinin aksine, di�er büyük Hint egemen s�n�f partisi Kongre manifestosunda, insanlar�n ac�nas� ekonomik ko�ullar�n� iyile�tirmeye oldukça önem vermi�tir. �nsani bir yüzü olan böyle bir manifesto haz�rlarken, Kongre'nin, Nobel ödüllü ekonomist Thomas Picketty'den eski RBI valisi Raghuram Rajan'a kadar geni� çapta ahbap çavu� kapitalizmi ele�tirmeni liberallerin fikirlerinden ilham ald�� da belirtildi. Bu ba�lamda, bu yaz�, Kongre'nin, �u ana kadar herhangi bir yeniden incelemeye giri�medi�i mevcut neoliberal program� kapsam�nda manifestolar�nda aç�kland�� gibi bir popülist politikan�n yerine getirilmesinin uygulanabilirli�i üzerine bir incelemedir.

Kongre ve onun lideri Rahul Gandhi, di�er önerilerinin yan� s�ra, bir dizi istihdam yaratma program�, yoksulluk s�n�r�n�n alt�ndakilere asgari garanti gelir, artan sosyal refah harcamas� vb. ile ortaya ç�kt�. Örne�in, merkezi hükümet bakanl�klar�ndaki 4 yüzbin bo�lu�unun vakit kaybetmeden doldurulmas�n� vaat ediyorlar. Her yeni çal��an ba��na ortalama hükümet harcamas�n�n yakla��k 600 bin rupi. oldu�u göz önünde bulunduruldu�unda bu vaat tek ba��na merkezi hükümetin minimum 10 milyon 24 bin rupi tahsis etmesini gerektirir. Ve e�er Kongre merkezi bir hükümet kurmay� ba�ar�rsa eyalet hükümetlerinin her y�l on milyon yüzbin'den fazla bir di�er harcamas�n� gerektirecek eyalet düzeyinde bo� kalan 200.000 poziyonunun doldurulmas� için eyalet hükümetleri üzerinde �srarc� olacaklard�r.

Hiç �üphe yok ki, Rahul Gandhi'nin 'y�ld�z' vaadi ve Kongre manifestosuna damgas�n� vuran bu kez yakla��k 250 milyon ki�iyi kapsayan 50 milyon yoksul ailesi için y�ll�k 72 bin Rs'lik Asgari Garanti Geliri (NYAY) oldu. Bunu uygulamak için, her y�l merkezi bütçede on milyon 3,6 yüzbin rupinin ayr�lmas� gerekir. Tabii ki, asgari garanti geliri fikri hiç de yeni bir fikir de�il. Burjuva politika icras�ndaki reformist ve hay�rsever gelene�e aittir, dikkatleri açgözlü sermayenin talan�ndan uzakla�t�rmak veya bu ya�may� kamufle etmek amac�n� ta��r. Toplumun büyük ço�unlu�unun birikimin özel niteli�i nedeniyle tüketim gücü azal�rken ve talep yetersizli�i nedeniyle ekonomi çökerken, geçmi�te ihtiyatl� burjuva liderleri bu tür giri�imleri öne sürmü�lerdi. Asl�nda, kapitalist ekonomide devletin liderlik rolüne ihtiyaç duyan sava� sonras� Keynesyen refah devleti, bu garantili asgari gelirin geni�letilmi� bir versiyonuydu. Refah devletinin yetmi�lerden beri terk edilmesinden sonra bile, baz� burjuva uzmanlar, insanlar�n sat�n alma gücünü istenen düzeyde tutmak için "garantili y�ll�k gelir" öneriyor. Ancak bu görü�ler neo-muhafazakar neoliberal politikalar�n küresel düzeyde h�zla yay�lmas�yla anlams�z hale geldi.

Örne�in, Rahul Gandhi'nin NYAY plan� duyurusu ve yine onun mal ve hizmet vergisi'nin (GST) kald�r�lmas� önerisinin ard�ndan neoliberal entelektüeller ve kurumsal merkezler �iddetle bunlara kar�� ç�kmaya ba�lad�lar (³) ve Kongre manifestosunu kendi deyimleriyle "ekonomiye a��r yük" getirecek "savurgan popülizm" olarak nitelendirdiler. Onlara göre, tek ba��na bütçe harcamalar�n�n en az yüzde 13'üne mal olacak NYAY projesi, Vajpayee hükümetinin IMF emriyle 2003'te yürürlü�e soktu�u FRBM (Mali Sorumluluk ve Bütçe Yönetimi) yasas�n�n öngördü�ü zorunlu bütçe aç�� limitlerinin ihlal edilmesine yol açacak. Neoliberal uzmanlara göre, bu yine uluslararas� yat�r�mc�lar aras�nda para yat�r�m� ve yeni projelere ba�lama konusunda güvensizli�e yol açacak. Keza, Tüm Hindistan Yat�r�mc�lar Konfederasyonu (CAIT) da GST ile ilgili popülist söyleminden dolay� Rahul Gandhi'yi �iddetle ele�tirdi. Hatta borsa spekülatörleri ve onlar�n ideologlar�, Kongre manifestosunu bir "serap" tan�mlad�lar, onlara göre, bugün hükümet taraf�ndan yap�lacak her sosyal harcama Bretton Woods kurumlar� taraf�ndan belirlenen mali ve gelir aç�� s�n�rlar�na uygun olmak zorunda.

Bu durum göz önüne al�nd��nda, Modi'nin 2014'teki iktidara gelir gelmez 100 gün içinde her Hint'in cebine 1.500.000 rupi koymak gibi öne sürdü�ü o en yan�lt�c� ve kötü niyetli seçim aldatmacalar�ndan farkl� olarak Kongre e�er manifestosu konusunda ciddiyse, vaat edilen refah programlar� için gerekli fonlar� sa�layacak kadar yeterli bir kaynak seferberli�i stratejisi aç�kça ortaya konmal�d�r. Aksi takdirde, Kongre'nin popülist vaadi olarak ba�ka bir seçim numaras� olarak yerini alacak. Bu, en az�ndan servetin spekülatife, son birkaç y�l içinde ya�ad�klar� say�s�z vergi muafiyetinin tersine çevrilmesinin yan� s�ra süper zengin ve milyarder kesimlere o muhte�em ak�� üzerinde bir k�s�tlama gerektirir.

Örne�in, UPA ve NDA hükümetlerinin bütçe politikalar� ortalama olarak s�ras�yla y�ll�k 400.000 milyon rupi ve 6.000.000 milyon rupi kurumlar vergisi muafiyeti vermektedir, ayn� s�n�f�n ilk yüzde birlik kesimi �u anda Hindistan'da üretilen servetin yüzde 73'ünü kap�yor olmas�na ra�men. Ve Ambani, Essar, Adani, vb. liderli�indeki ilk 10 dev �irket, "karl� olmayan varl�klar" (NPA'lar) kimli�ine bürünmü� varl�klar�yla kamu bankalar�ndan 15.000.000 milyon paran�n yüzde 90'�ndan fazlas�n� kondular. Bugün, Modi'nin a��r� sa�c�, �irket yanl�s� politikalar�, Hindistan'daki en büyük 9 spekülatif milyarderin kasas�na günde 22.000.000.000 rupi kanalize ediyor. Hindistan devletinin Modi hükümeti alt�ndaki rolü, ülkedeki paray� döndüren en parazitik s�n�f taraf�ndan gerçekle�tirilen bu �irket talana "kolayla�t�r�c�" olarak hareket etmektir. Bu milyarderler temel olarak, üretken ekonomiden çe�itli kanallar arac�l��yla serveti emen borsalarda finansal spekülasyon alan�nda faaliyet gösterdikleri için servet birikimleri, ülkede sürekli olarak korkunç i�sizlik seviyelerine yol açmaktad�r.

Bu argüman�n bir sonucu olarak, �irket spekülatörleri üzerindeki eski Nehruvian k�s�tlamalar�n�n kald�r�lmas� ve bunun sonucunda ortaya ç�kan muhte�em servet birikimi do�rudan i�sizli�e, fiyat art��na ve geni� i�çi kitlelerinin ekonomik y�k�m�na yol aç�yor. Hafifletilmi� i� yasalar� ve kurals�z vergi ve çevre yasalar�n�n oldu�u bir ortamda, ya�mac� �irketler insanlar�n varl��n�n maddi ko�ullar�na el koyuyor, tar�m ve sanayi gibi üretken alanlar�n adeta suyunu s�k�yorlar. Bu ba�lamda, insanlar�n kelimenin tam anlam�yla hayatta kalmas�, hükümetin neoliberal söyleve uygun olarak sübvansiyonlar� ve sosyal harcamalar� büyük ölçüde azaltmas�yla birlikte daha da zorla��yor. Bu nedenle, halk�n ya�am ko�ullar�n� iyile�tirmeye yönelik herhangi bir teklif, kaç�n�lmaz olarak, birkaç finansal-kurumsal elitin elindeki e�i görülmemi� servet y��n�na ve borsa, emlak ve emtia piyasalar�nda kapt�klar� spekülasyonlar da dahil olmak üzere pe�inde dü�tükleri di�er birikim yöntemlerine kar�� olmak zorundad�r. Ancak bu tür bir müdahale, ekonomik yava�lama, tar�msal gerileme, sanayisizle�me, i�sizlik, fiyat art�� ve korkunç yolsuzlu�un temellerini tersine çevirebilir.

Bu aç�dan bak�ld��nda, reformist olarak nitelendirilebilecek vatanda�lara asgari gelir garantisinin sa�lanmas� için gerekli olan temel kaynak seferberli�i, imkans�z bir görev de�ildir. Gereken, mevcut �irket ve zengin yanl�s� vergi oranlar�n�n yeniden yap�land�r�lmas�d�r. Örne�in, daha önce de belirtildi�i gibi, Hint mali seçkinlerinin neoliberal küreselle�menin önceki çeyrek yüzy�l�ndaki büyük mali birikim kaynaklar�ndan biri, borsadaki dizginsiz spekülasyonlar� olageldi. Bankalar ve finansal kurumlarla paran�n büyük bir k�sm�, "öncelikli sektörler" için daha önce kullan�labilir olan bir bölümü bile, Manmohan Singh'in 1990'lar�n ba��nda finansal sektörün serbestle�tirilmesi için harekete geçmesiyle birlikte borsadaki spekülasyon balonuna akmaya ba�lad�. Sonuç olarak, bugün Mumbai Menkul K�ymetler Borsas� ve Ulusal Menkul K�ymetler Borsas�'nda günlük ortalama i�lem, 40 bin on milyon'u veya y�lda 14 milyon 600 bin on milyon rupi'yi geçti. Ancak bugün yabanc� ve Hint spekülatörlerin bask�s� alt�nda borsalarda bu ciroya vergi uygulanmaz. Sadece hisse senedi al�m sat�m�nda asgari yüzde 5 vergi, 7.300.000 rupi de�erinde y�ll�k bir kaynak hareketlili�i sa�layabilir, ki bu Rahul'un NYAY'�n� uygulamak için gereken miktar�n iki kat�ndan fazla.

Bununla birlikte, Hindistan vergi yap�s�n�n içsel bir �ekilde gerici olan do�as�n� yenilemek için ortak bir çaba gösterilmesi gerekiyor. Kapitalist ülkeler vergi gelirleri olarak GSY�H'n�n yüzde 40'�n� biriktirirken, Hindistan dünyadaki en dü�ük do�rudan vergi oranlar�ndan ve en yüksek dolayl� vergi (GST) oranlar�ndan birine sahip ve vergi-GSYH oran� yüzde 15 civar�nda. Hindistan'daki en yüksek nominal kurumlar vergisi oran� yüzde 30 iken, bir dizi vergi muafiyeti nedeniyle geçerli kurumlar vergisi oran� yüzde 16 kadar dü�ük bir oranda. Dahas�, kapitalist ülkelerde do�rudan ve dolayl� vergilerin oran� 65:35 civar�ndayken bu oran, Hindistan'da bir yandan s�radan halka getirdi�i vergi yükünün di�er yandan hükümetin gelir kayb�n�n çap�n� belirtir bir �ekilde tam tersidir.

Dünyadaki en e�itsiz ülkeler aras�nda yer alan Hindistan, halk� etkilemeden, esasen kurumlar vergisi art�� yoluyla do�rudan vergilendirmenin (gelir vergileri, karlar, sermaye kazanc�, servet ve di�er varl�klar) tahsilat�n�n art�r�lmas�na uygun büyük bir alan var. Tüm gelirini ihtiyaçlar�na ve temel hizmetlere harcayan halk�n büyük ço�unlu�u dolayl� vergilerin yükünü ta��rken, �a�aal� ve lüks tüketimiyle kötü-ünlü zengin kesimler dolayl� vergilerin ancak önemsiz bir k�sm�n�n yükünü ta��maktad�r. �htiyaçlara, kitlesel tüketim mallar�na ve temel hizmetlere ili�kin vergilerin kald�r�lmas� ve lüks tüketim vergilerinin artt�r�lmas� zaman� gelmi�tir. Hindistan'da yirmi y�ldan fazla süredir devam eden neoliberal küreselle�me, zenginlerin lüks tüketiminin dörtnala �ahlan��n� sa�lad�. Özel jetler, ithal edilmi� lüks arabalar, yatlar, e�lence gereçleri, lüks ev mobilyalar� ve benzeri di�er ekstra abart�l� lüks ürünler, hükümet için tükenmez bir vergi geliri kayna��d�r. Bunlar, sa�duyulu bir halk yanl�s� rejimin, ekonomideki yükselen tüketim e�ilimine ilerici bir tarzda uygun �ekilde müdahale etmesinin yollar�d�r. Ancak, korporatif-safran rejimi ya da bariz nedenlerle daha önceki rejimler bu halk yanl�s� görevi omuzlama kabiliyetinde de�ildiler.

Aç�kças�, neoliberalizm alt�nda, insan odakl�, aktif bir devlet müdahalesi, a��r� �ekilde empoze edilmi� IMF-Dünya Bankas� direktifleri uyar�nca yasalarca yasakland�. Örne�in, Hindistan'daki merkezi ve eyalet hükümetlerinin �u anki vergi harcamas� politikalar� 2003 y�l�nda Hindistan'da "ikinci nesil küreselle�me"ye do�ru bir mihenk ta�� olarak IMF'nin emriyle Vajpayee hükümeti taraf�ndan yürürlü�e giren Mali Sorumluluk ve Bütçe Yönetimi (FRBM) Yasas�'na göre formüle edildi. Bu yasaya göre devlet, kamu harcamalar�n� azaltarak ve 'yat�r�mc� dostu' bir vergi rejimi izleyerek ve Dünya Bankas�'n�n 'i� yapma kolayl�� endeksi' dedi�i listede yükselmesini sa�layacak kökten-piyasac� politikalar yoluyla kendini kurumsal bir kolayla�t�r�c�ya dönü�türerek büyük ölçüde küçültmek zorundad�r.

Böyle bir ortamda, asgari gelir garantisi olarak bir "hay�rseverlik program�" bile seçilmi� hükümetin halk yanl�s� bir vergi harcama politikas�na giri�mesi yasak oldu�undan bir hüsnü kuruntudan ibarettir. Dünyadaki en yüksek yetersiz beslenme, açl�k, okuma yazma bilmeme, hastal�k oran�, bebek ölümü vb. seviyelerine sahip Hindistan gibi bir ülkede, neoliberal reçete, her �eyi özel kurumlar sektörünün ve pazar köktencili�inin kaprislerine b�rakmak demektir. Bir kez daha basit bir örne�i ele alal�m. ABD merkezli Hastal�k Dinamikleri, Ekonomi ve Politika Merkezi'nin (CDDEP) yay�nlad�� son bir rapora göre, bugün Hindistan'da her 10189 ki�iye yaln�zca 1 doktor dü�üyor. Dünya Sa�l�k Örgütü'nün tavsiye etti�i oran ise 1:1000'dir. Bu, 600 bin doktor aç�� anlam�na gelirken, hem�ire aç�� ise 2 milyondur. Yaln�zca bu durumu düzeltmek için 2 yüzbin rupi civar�nda y�ll�k bir yat�r�m yap�lmas� gerekir. Bu ve di�er halk yanl�s� görevler özel sektöre b�rak�lamaz ve ancak devletin ekonomideki proaktif rolüyle çözülmesi gerekmektedir. Bu da kaç�n�lmaz olarak, neoliberalizm felsefenin ve çerçevesinin kendisinin reddedilmesini gerektirir.

Bu nedenle, i�çi s�n�f�n�n, köylülerin ve ezilenlerin maddi ko�ullar�nda ve ya�am standard�nda bir geli�me vaat eden partiler, neoliberalizmin yanda�lar� olarak kalmalar�na ra�men, halk� kand�rmakla me�gullerdir. Söylemleri sadece ba�ka bir seçim oyunudur. �stihdam odakl� üretken faaliyetlerden ayr�ld�ktan sonra en büyük �irketlerin parazitizm, spekülasyon ve balon ekonomisini �i�irmekle me�gul oldu�u neoliberal korporatifle�me alt�nda, bunlara kesin k�s�tlamalar getirmeden, gerçek bir halk yanl�s� bir program için çok az alan bulunmaktad�r.

Ortalama olarak bugün, milyarder s�n�f�n�n sadece yüzde 10'u istihdam üreten imalatla ili�kili. Süper zenginlerin kalan yüzde 90'�, insanl��n ilerici-demokratik yönde yürümesi kar��s�nda bir tökez olarak varl��n� sürdürüyor. Neoliberal devlet ayg�t�n� kullanan bu ahbap-çavu� kapitalistleri politikalar� dikte etmeye devam ettikçe, "yat�r�mc� güveni"ni artt�rmay� amaçlayan tüm bu pohpohlanan kalk�nma programlar�, mâli seçkinlerin kasas�na servet transferini h�zland�rmaktan ba�ka bir �eye yol açmaz. Refah kapitalizminin Hint bask�s� olan eski Nehruvian modelinin tersine, ekonomi politikas�nda insanlar�n ve do�an�n en ç�plak �ekilde ya�malanmas�na yol açan neoliberalizme geçi� gerçekle�ti. Bu ya�malamay� kolayla�t�rmak için, önde gelen �irketler s�n�f� tüm devlet kontrol ve düzenlemelerinden kurtuldu ve bu, tam da bugün geni� kitlelerin e�i benzeri görülmemi� yoksunlu�unun do�rudan nedenidir.

Bu nedenle, neoliberal e�ilimi tersine çevirecek bir program olmadan insanlar için asgari gelir garantisi veya asgari geçim standard� vaadi, insanlara ek bir hakaret olacak ve daha fazla zarar verecektir.

*Hindistan KP-ML K�z�l Y�ld�z MK üyesi

¹. Safran rengi hinduizm ile, ve kendini Hindu kültürünün temsilcili�i iddias�yla ve bask�yla ortaya koyan RSS ve BJP ile özde�le�mi� durumda.

². Bharatiya Janata Party. Hindistan Ba�kan� Narendra Modi'nin �u an tek ba��na iktidardaki partisi.

³. Örne�in, bkz. TS Ramakrishnan, "Kongre Manifestosu: Mutlak Savurganl�k", The New Sunday Express, 07.04.2019

Kaynak: Hindistan KP-ML K�z�l Y�ld�z ayl�k yay�n organ� Red Star Monthly May�s say�s�

Çeviri: Ivana Benario

Halk yanl�s� yakla��m süper zengin spekülatif s�n�f�n s�n�rland�r�lmas�n� içerir

�lgili Haberler