Diyarbakır İHD'deden kayyumlara ilişkin rapor

İHD Diyarbakır Şubesi, kayyum raporun açıkladı. HDP'li 3'ü büyükşehir 15 belediyesine kayyum atandığını, 13 eşbaşkanının tutuklandığını belirtilen raporda, "Seçilmişlere yönelik hukuk dışı uygulamalar, halkın seçime olan güvenini bitirme noktasına getirmiştir" denildi.

İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, 31 Mart 2019 Yerel seçimlerinden itibaren HDP'li belediyelere yönelik kayyım atamaları ve hak ihlallerine ilişkin hazırladığı, "Seçme ve Seçilme Hakkına Yönelik İhlaller Araştırma Raporu"nu açıkladı.

Raporu açıklayan Şube Başkanı Abdullah Zeytun, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra Kanun Hükmünde Kararnamelerle (KHK), düşünce ve ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, seçme-seçilme hakkı, ekonomik ve sosyal haklar ile kişi özgürlüğü ve güvenliği alanlarında ağır ve telafisi mümkün olamayacak insan hakları ihlallerinin yaşandığı vurgulayarak, "Anayasa ve uluslararası sözleşmelerden doğan yükümlülüklerin göz ardı edildiği OHAL rejimi, siyasal iktidarın keyfi uygulamalarının aracı haline gelmiş, anti-demokratik uygulamaları karşısında muhalefet gösteren toplumsal kesimler, hapsedilmek veya ekonomik-sosyal haklarından mahrum bırakılmakla tehdit edilmiştir. OHAL yasal olarak kaldırılmış olsa da özellikle bölgemizde fiilen uygulanmaya devam etmektedir. OHAL koşullarını aşan yasaklamalar ve müdahaleler yaşanmaya devam etmektedir" dedi.

15 BELEDİYEYE KAYYIM ATANDI
OHAL sürecinde, seçme-seçilme hakkının yaygın bir şekilde ihlal edilmesine yol açan süreçte KHK'lerle, 102 DBP'li belediyeden 93'üne kayyım atandığı ve 65'i aşkın belediye eş başkanının ise tutuklandığı hatırlatıldı.

OHAL uygulamalarında en ağır ihlallerin yaşandığı alanlardan biri de seçme ve seçilme hakkına yönelik uygulamalar ve alınan kararlar olduğuna dikkat çekilen raporda, seçme-seçilme hakkının yaygın bir şekilde ihlal edilmesine yol açan sürecin, Demokratik Bölgeler Partisi'nin (DBP) belediyelerine yönelik kayyım atamalarıyla başlatıldığı belirtildi.

'ADAY OLDU AMA MAZBATA VERİLMEDİ'
Yayınlanan Kanun Hükmünde Kararnamelerle (KHK) 102 DBP'li belediyeden 93'üne kayyım atandığını, 65'i aşkın belediye eşbaşkanının ise tutuklandığını ve birçok belediye eşbaşkanının halen tutukluluk durumlarının devam ettiği hatırlatılan raporda, şunlar kaydedildi: "31 Mart 2019 tarihinde gerçekleşen yerel seçim süreci ve sonrasında da OHAL dönemindeki uygulamalar devam etmiştir. Belediye eşbaşkanı, meclis üyesi ve muhtar seçilenler, KHK ile ihraç edildikleri gerekçesiyle mazbatalarını alamamışlardır. Çoğunluğu HDP adayı olan belediye eşbaşkanları ve belediye meclis üyelerinin, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından adaylıklarının kabul edilmesiyle seçilme yeterliliğine sahip oldukları kesinleşmişti. Buna rağmen seçimlerin sona ermesinden sonra seçilen belediye eş başkanları ve meclis üyelerinin KHK ile ihraç olmaları gerekçe gösterilerek, onların yerine başka adaylara mazbata verilmiş ve fiili olarak kayyım uygulamaları başlamıştır. 31 Mart'tan bugüne değin, seçildiği halde KHK'lı oldukları gerekçesiyle 6 belediyenin eş başkanlarına mazbataları verilmemiş ve kendisini takip eden adaylara belediye başkanı seçilmiştir. Yine KHK'lı oldukları gerekçesiyle 43'ü Belediye Meclis üyesi ve 4'ü İl Genel Meclis Üyesi olmak üzere seçilmiş 47 kişiye mazbataları verilmedi."

15 BELEDİYEYE KAYYUM ATANDI
Mazbatalarını alarak göreve başlayan 3'ü büyükşehir 1'i il ve 11'i ilçe olmak üzere 15 belediyenin belediye eş başkanlarının çeşitli suçlamalarla görevden alınıp yerlerine kayyım atandığı kaydedilen raporda, "Bu süreçte 18'i resmi seçilen toplam 26 belediye eşbaşkanı gözaltına alınmış ve 9'u resmi seçilen toplam 13 belediye eşbaşkanı ise tutuklanmıştır. Ayrıca, tüm bu bilançonun içerinde kategorize edildiğinde 4 kadın eşbaşkanıyla 9 kadın Belediye Meclis üyesi seçildiği halde mazbatası verilmemiş, seçildikten sonra ise 9 kadın belediye eş başkanı görevden alınarak tutuklanmış ve yerlerine kayyım atanmıştır. Bu durumun aynı zamanda, siyasette ve yerel yönetimlerde kadın kimliğinin açık bir şekilde hedef alındığını göstermektedir" diye belirtildi.

'BELEDİYE MERKEZİ İDAREYE BAĞLANDI'
Belediye eş başkanlarına dönük başlatılan soruşturmaların ve düzenlenmiş işlemlerin hukuki olmadığı, esasen siyasi saiklerle yapıldığı belirtilen raporda, "Kayyım atama işlemiyle belediyelerin idari özerkliği, merkezi idare tarafından hukuka aykırı olarak kısıtlanarak yerine mülki idare amirinin kayyum olarak atanmasıyla tümüyle ortadan kaldırılıp belediye idaresi merkezi idareye bağlanmıştır" ifadeleri yer aldı.

'SAVAŞA VE ŞİDDETE DAYALI 'ÇÖZÜM' ANLAYIŞI KRİZİ DERİNLEŞTİRİR'
Raporda, Türkiye'nin en önemli sorunlarından birinin Kürt sorunu olduğu, iktidarın savaşa ve şiddete dayalı sorun çözme anlayışının ve yöntemlerinin ülkenin yaşadığı her türlü krizi derinleştirdiğine dikkat çekildi.

Kürt sorunun barışçıl yöntemler ve diyalog yoluyla çözümünden geçtiğine işaret edilen raporda, şu ifadelere yer verildi: "Buna rağmen iktidar, otoriter ve şiddete dayalı politikalarında ısrar etmekte ve ülkedeki her türlü krizi derinleştirmektedir. Seçme ve seçilme hakkına yönelik bu ağır ihlaller demokratik hukuk devleti anlayışında ağır tahribatlar yaratmış, toplumdaki kutuplaşmayı arttırmıştır. Seçilmişlere yönelik bu hukuk dışı uygulamalar, halkın seçime olan güvenini bitirme noktasına getirmiştir. Seçimlerin anlamsız hale getirilmesi, demokrasi anlayışı için büyük bir tehlikedir. Hukuki denetimden yoksun böylesi kararların keyfi bir biçimde ve fütursuzca icra ediliyor olması, yani demokrasinin güvencesi ve temeli olan seçme ve seçilme özgürlüğünün yok sayılması telafisi mümkün olamayacak sonuçlara yol açmaktadır. Sonuç olarak; Türkiye'nin demokratikleşmesi ve insan hakları sorunlarını en aza indirebilmesinin yolu, seçme ve seçilme hakkının gerçek anlamda güvence altına alınması, devam eden çatışmalı sürecin sonlandırılması, Kürt sorunun barışçıl yöntemler ve diyalog yoluyla çözümünden geçtiğini bir kez daha hatırlatmak isteriz."