ÇEVİRİ | Uruguay'daki politik ve ekonomik duruma dair rapor

Amacımız bu mücadeleyi derinleştirmek, oligarşi ve emperyalizme karşı mücadele ve halkın çoğunun ihtiyaç duyduğu değişiklikler için acil bir programa doğru örgütlenme hakkında bilinç yükseltmeye devam etmek. Sendikalar ve toplumsal örgütlenmeler tarafından düzenlenen bu tür tüm grev ve mitinglerin yanındayız ve tüm talepleri daha büyük bir amaç için birleştirmenin arayışındayız. Mücadelelerde en ön hatta yer almaları için işçiler arasında taban örgütlenmelerini, öğrencileri, küçük ve orta büyüklükteki çiftçileri ve halkçı feminizmi destekliyoruz.

Ülkemizdeki güncel politik durumu anlamak için yakın geçmişi incelemek esas bir yerde duruyor. Son 15 yılda (2005-2019) Uruguay, 1971'de kurulan "Frente Amplio" (Açık Cephe, FA) adlı "sol" bir koalisyon tarafından yönetildi. Frente Amplio, onlara güven duyan ve büyük değişiklik talep eden halkın geniş bir desteğiyle başladı yönetimine. Buna rağmen FA, tıpkı ülkedeki iki geleneksel parti (Ulusal Parti ve Colorado Partisi) gibi sağcı politikalara dönüş yaptı. Bu politikalar emperyalizmin, komprador burjuvazinin ve büyük toprak sahiplerinin hizmetinde politikalardı ve hayal kırıklığına karşın halk için bu politik deneyim önemli bir ders oldu. 2019'da FA, (her ikisi de büyük sermaye ve komprador burjuvazinin temsilcisi olan) Colorado Partisi ve Ulusal Parti ile son faşist askeri diktatörlük (1973-1985) ile bağları olan eski ordu üyelerinden oluşan aşırı sağcı bir örgüt olan "Cabildo Abierto" denilen yeni parti tarafından kurulan sağcı bir koalisyona karşı seçimi kaybetti.

Bu sağcı koalisyonun yeni hükümeti birkaç ay içinde çok tartışmalı "LUC" denilen bir yasa geçirdi (yasanın adı sıradan yasalara göre daha hızlı yasa geçirmeye imkan veren anayasal bir prosedüre işaret ediyor). Bu yasa, içeriğiyle hükümetin sağcı bir kayma ve faşizme doğru bir adım ile karakterize olan gündemini yansıtıyordu: Grev hakkına sınırlamalar gibi baskıcı politikalar (işyerlerinin işgaline yasak koyma gibi), kamusal eğitimin yönetiminde gerici reformlar ve polisin hak ihlali yapmasına açık çek sunma. Yasa parlamentoya sunulurken halk LUC'a karşı direndi. Yasanın 135 maddesinin geri çekilmesi için bir referanduma gitmeyi zorlamak için 800 binden fazla dilekçe toplandı. Parti olarak bu kitlesel imza toplama kampanyasının parçasıydık ve sonuç bir yenilgi olsa da (Covid-19 salgınına rağmen) bu, toplumsal protestoları yükseltti ve hükümeti rahatsız etti.

Bu hükümet halen halk düşmanı yasalar getirmeye devam ediyor. Bunlardan bazı örnekler vermek gerekirse:
√ Sendikalar ve işletme birlikleri arasındaki koordine toplu sözleşme yasasında gerici reformlar,
√ Hükümete sendikaları düzenleme yetkisi veren bir reform, (kadın ve çocuk haklarını etkileyen) zorunlu ortak vesayetin getirilmesi,
√ Emeklilik yaşını 60'tan 65'e yükselten ve emekli olmak için gerekli çalışma süresini 30'dan 35'e çıkartan (IMF tarafından sunulan) bir sosyal güvenlik reformu,
√ ANCAP (petrol rafinerisi), ANTEL (internet dahil telekomünikasyon) gibi şirketlerin özelleştirilmesi ve çokuluslu Belçika Katoen Natie'ye devredilen limanın üzerindeki egemenlik hakkımızın ortadan kaldırılması.

Ekonomik bakımdan son 2 yıl berbat geçti, sadece salgın nedeniyle değil, aynı zamanda ücret düzenlemeleri ve halkın alım gücünde ciddi oranda düşüş nedeniyle de. 2021-2022 arasında işçiler 1,5 aylık maaşa denk gelen bir ücret kaybı yaşadılar. Ekonominin diğer tarafında hem emperyalist tekeller hem de büyük kapitalist tarım işletmelerine sıradışı karlar getiren et, soya fasulyesi, tahıllar ve süt ürünlerinde rekor ihracatlar kayda geçti. Yıllardır bu hammaddelerin ana satın alıcısı Çin emperyalizmidir.

Son 12 aylık enflasyon oranı yüzde 9,3 oldu. Hammadde fiyatlarının uluslararası çapta artışı ve hükümet tarafından yön verilen yakıt fiyatlarının artışı bu enflasyonu yaratan etkenler oldu. Halkın durumuna rağmen Uruguay Merkez Bankası bu yılın ilk çeyreğinde ekonominin yüzde 8,3 büyüdüğünü ve 2022 sonu toplam büyümenin yüzde 4,8'e varmasının beklendiğini açıkladı. Bu büyüme tarımsal ihracat ve Montevideo Limanı'nda biten kendi demiryolu hattına sahip üçüncü selüloz sanayi kompleksinin inşasıyla açıklanabilir. Elbette bu büyüme ulusal sanayimiz ve halkın talepleri lehine bir büyüme olmayacak, büyük sermaye ve emperyalist tekellere hizmet edecek. Enflasyon oranı uluslararası durumun değişmesiyle başlayan büyük resmin sadece bir kısmı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali yeni bir dünya savaşı ve emperyalistler arası saldırganlığın elle tutulur hale geldiği yeni bir durum yarattı. Bu nedenle ABD, AB ve Çin'deki enflasyon halihazırda tüketim ve borçlanma maliyetlerini etkiliyor.

Hükümetin halk karşıtı politikaları, ülkedeki ana sendika PIT-CNT¹ liderliğinin çoğunluğunun suç ortaklığı sayesinde mümkün olabiliyor. PIT-CNT, FA'nın görüşleriyle bağlantılı olarak seçimlere odaklı bir amaç ve reformist bir kavrayış benimsiyor. Bu işbirliğinin bir görünümü, FA ve PIT-CNT'nin "Ulusal Diyalog"² sürecini desteklemesidir. Bu süreç, hükümete halk karşıtı düzenlemelerde derinleşmek için zaman kazandırırken işçi mücadelelerinin daha mücadeleci bir perspektifine karşı politikaya odaklanmayı engelleyici, bağlayıcı ve dağıtıcı bir şekilde hareket etmesine imkan veriyor.

Parlamentodaki hesap verebilirlik yasası tartışması daha fazla mücadelenin ortaya çıkması için koşulları yaratıyor. Bu yasa kamusal eğitim, kamu çalışanlarının ücret toparlanması ve konut sorunu için daha az kaynak ayırma anlamına gelirken polis ve ordu bütçelerinde artış öngörüyor. Bu yasaya karşı pek çok miting ve grev düzenlendi. Son 2 ayda geniş işçi kesimleri (özellikle öğretmenler, kamu çalışanları ve konut kooperatifleri) ve halk farklı 24 saatlik grevlerde ve eğitim, kamu hizmetleri için daha fazla bütçe için ve özelleştirmelere karşı düzenlenen mitinglerde bir araya geldi. Aynı zamanda kadınlar, kadın cinayetlerine ve yukarıda bahsedilen zorunlu ortak vesayet gibi yasalara karşı süreğen mitingleri ile sokaktaki varlıklarını sürdürdü. Bu gösteriler arasında, sosyal güvenlik işçileri ve emekli örgütleri tarafından oluşturulan yeni bir hareket, yeni sosyal güvenlik reformu yasasına karşı mücadele için ortaya çıktı.

Bu bağlamda amacımız bu mücadeleyi derinleştirmek, oligarşi ve emperyalizme karşı mücadele ve halkın çoğunun ihtiyaç duyduğu değişiklikler için acil bir programa doğru örgütlenme hakkında bilinç yükseltmeye devam etmek. Sendikalar ve toplumsal örgütlenmeler tarafından düzenlenen bu tür tüm grev ve mitinglerin yanındayız ve tüm talepleri daha büyük bir amaç için birleştirmenin arayışındayız. Mücadelelerde en ön hatta yer almaları için işçiler arasında taban örgütlenmelerini, öğrencileri, küçük ve orta büyüklükteki çiftçileri ve halkçı feminizmi destekliyoruz.

URUGUAY DEVRİMCİ KOMÜNİST PARTİSİ'NİN 50. YIL DÖNÜMÜNE DOĞRU
Partimiz önümüzdeki kasım ayında devrimci mücadelesinin 50. yıldönümünü kutlayacak. 1972'de kurulan marksist leninist maoist partimiz, parti önderliğinin ana kadrolarının kaybedildiği ya da katledildiği 12 yıllık uzun bir faşist askeri diktatörlükle (1973-85) yüz yüze kaldı. Bu dönemin ardından partimiz 16 kahraman şehit, yüzlerce politik tutsak ve yüzlerce politik sürgünle yoluna devam etti. Ulusal kurtuluşu savunduk; faşist askeri diktatörlüğü alt etmek için işçi sınıfı ve halkla birlikte savaşırken sosyalizme kesintisiz bir yürüyüş içinde olacak demokratik, tarımsal ve antiemperyalist devrime doğru adım atmayı da içerecek bir yol arayışında olduk.

Şu üç temel kavrayışa sıkı sıkıya bağlılığımızı yineliyoruz:
√ Uruguay'da ve herhangi bir ülkede devrim yapabilmek için bir proletarya partisi kilit roldedir. İşçi sınıfı için savaşımın en ön cephesinde yer alacak bir parti. En ağır koşullarda bile örgütlenme kapasitesine sahip bir parti, tüm güvenini işçi sınıfı ve halka bağlamış, daima marksizm leninizm maoizmin ilkelerine bağlı bir parti.
√ Bu amaca ulaşmak için bu ideolojiyi paylaşan partiler arasında ve enternasyonal düzey de dahil tüm devrimci örgütler arasında karşılıklı destek ve dayanışmaya ihtiyacımız var.
√ Emperyalist kapitalist sistemin her bir krizinin onun temel çelişkileri nedeniyle doğal olarak patlak verdiğini biliyoruz. İşte o zamanlarda, insanlığın üçte biri tarafından sahiplenilmiş ve on yıllarca kapitalizme karşı üstünlüğünü sergilemiş bir sistem olan sosyalizm için yolu döşeyecek yeni bir muzaffer proleter devrimler döngüsü de meydana çıkmalıdır, çıkacaktır.

1) Sendikalararası İşçiler Genel Kurulu - Ulusal İşçi Kongresi (Plenario Intersindical de Trabajadores - Convención Nacional de Trabajadores, PIT-CNT) Uruguay'da ulusal çapta örgütlü bir sendika birliği. Sendikanın çalışmalarına ve kapsadığı işçi sayısına sitesinden ulaşılabilir.

2) Bu yıl gerçekleşen görüşmelerden sonra yapılan açıklamayla ilgili basında çıkan haber.

*Uruguay Devrimci Komünist Parti'nin (PCR) ülkedeki gelişmelere dair Ağustos 2022 tarihli raporu ve partinin 50. yıldönümü yaklaşırken politik mücadeleye yaklaşımına dair verilerin yer aldığı yazıyı Ivana Benario ETHA için Türkçeye çevirmiştir.