BİSAM: Tanzim satışlarına rağmen soğan liderliği bırakmadı

Birleşik Metal İşçileri Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Asgari Ücretle Alım Gücü Dönem Raporunu açıkladı.

 

Rapora göre; 2018 yılının Şubat ayı ile 2019 yılının Şubat ayı karşılaştırıldığında asgari ücretlinin alım gücünü gıda ürünlerinde yüzde 3,3 kaybetti. İki dönem arasında asgari ücret artışı asgari ücretlinin alım gücü kaybı kimi temel harcama kalemlerinde ciddi boyutta. Asgari ücretlinin alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin başında soğan gelmektedir. Şubat 2019'da asgari ücretli geliri ile Şubat 2018'deki gelirinin ancak üçte biri oranında (yüzde 39'u kadar) soğan alabilmektedir. Yani asgari ücretli alım gücünü soğan karşısında yüzde 61'i kaybetmiştir.

 

Söz konusu dönem için pırasada alım gücü kaybı yüzde 50, ıspanaktaki alım gücü kaybı yüzde 46, patlıcandaki alım gücü kaybı yüzde 38, patatesteki alım gücü kaybı yüzde 46'dır. Asgari ücretlinin Şubat 2018'e göre Sivri biberde alım gücü kaybı yüzde 43, sarımsaktaki alım gücü kaybı yüzde 21'dir.  

 

Asgari ücret gıda ürünleri haricinde de kimi ürünler de ciddi kayıplar yaşamıştır. Asgari ücretlinin yüksek düzeyde alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin bazıları için kayıp oranları teflon mutfak eşyaları yüzde 38, kalemde yüzde 11,25, kömürde yüzde 9,7, buzdolabında yüzde 18,5, bilgisayarda yüzde 17,5, okul defterinde yüzde 12'dir. Asgari ücretlinin alım gücünü artırdığı ilk üç ürün ise yüzde 246 ile şans oyunları, yüzde 117 ile kablo özel yayın hizmetleri ve yüzde 78 ile sağlık sigortasıdır.

 

Asgari ücretteki alım gücü kaybının ne düzeyde olduğunu anlamak açısından, seçilmiş ürünler için asgari ücretlinin 2018 yılı (Şubat ayı) ile aynı miktarda ürünü, 2019 yılının şubat ayında alabilmesi için, asgari ücretin ne olması gerektiği sorusuna cevap üretmek anlamlı olacaktır. Bu hesaplamada 2018 yılı şubat ayı için asgari ücretin alım gücü çeşitli ürünler bazında hesaplanmış, aynı miktar ürünü 2019 yılı şubat ayında alabilmek için asgari ücretin ne olması gerektiği tespit edilmiştir.

 

Buna göre asgari ücretlinin geliri ile 2018 yılı şubat ayında alabildiği kadar soğan alabilmesi için asgari ücretin (Şubat 2019'da) 5127 TL, aynı miktar pırasa  alabilmesi için asgari ücretin 4045 TL, aynı miktar ıspanak alabilmesi için asgari ücretin 3771 TL, aynı miktar patlıcan alabilmesi için asgari ücretin 3253 TL, aynı miktar patates alabilmek için 3768 TL, aynı miktar havuç  alabilmesi için asgari ücretin 2780 TL, aynı miktar domates alabilmesi için asgari ücretin 2502 TL olması gerekmektedir.

 

Alım gücü kaybı için verilere baktığımızda Asgari ücretlinin maaşı 2018'in şubat ayında 1137 kg soğana denk gelirken, Şubat 2019'da 448 kg patatese denk geliyor. Asgari ücretli maaşı ile 2018'in şubat ayında 639 kg ıspanak alabilirken, Şubat 2019'da 351 kg ıspanak alabiliyor. Asgari ücretli alım gücünü tavukta 5 kg, yumurtada 135 adet kaybetmiş durumda.

 

Asgari ücretlinin alım gücünü arttırdığı ilk 5 ürün ise sırasıyla şans oyunları, kablo özel yayın hizmetleri, koli gönderme ücreti, sağlık sigortası ve nohut oldu. Asgari ücretlinin alım gücü nohutta bir önceki yılın aynı ayına göre 96 kilo arttı.