DÜNYA

Ataerkiyle Güre�: Hindistan'�n Sporcu Kad�nlar�n�n A��r Görevi

ABH�RUCH� RANJAN
30 May�s 2023 Sal�

Kad�n güre�çilerin devam eden eylemi Hindistan'daki kad�nlar için bir dönüm noktas� ve Delhi polisi, Spor Bakanl�� ve Hindistan'daki spor federasyonlar� için bir ö�renme f�rsat�d�r.

21. yüzy�l, Hint kad�n sporcular�n ülke sporunda ba�� çekerek halter, boks ve badminton gibi olimpik sporlarda iz b�rakan performanslar�nda önemli bir s�çrama yapmas�na sahne oldu. Karnam Malleswari'nin 2000 Sydney Olimpiyatlar�nda kazand�� tarihi bronz madalyan�n ard�ndan Hint sporcular dünya sahnesinde daha fazla görünürlük ve övgü kazand�.

Bu noktada sorulmas� gereken önemli bir soru �u: Hint kad�nlar spor dünyas�nda hak ettikleri yeri al�rken, spor federasyonlar� ve hükümet onlar�n e�itli�i, sayg�nl�� ve bedensel bütünlü�ü için gerekli mekanizmalar� sa�lad� m� Yoksa bu kad�nlar hala erkeklerin dünyas�nda m� oynuyor?

Ünlü güre�çiler Vinesh Phogat ve Sakshi Malik, Bajrang Punia ile birlikte Ocak ay�nda Jantar Mantar'da bir oturma eylemi ba�latarak Hindistan Güre� Federasyonu (WFI) ba�kan� ve BJP milletvekili Brij Bhushan Sharan Singh taraf�ndan gerçekle�tirildi�i iddia edilen cinsel taciz olaylar�n� gün ��na ç�kard�. Phogat, "Antrenörlerin kad�nlar� taciz etti�ini ve Federasyonun gözdesi olan baz� antrenörlerin kad�n antrenörlere de kötü davrand��n� iddia etti. K�zlara cinsel tacizde bulunuyorlar. WFI ba�kan� pek çok k�za cinsel tacizde bulundu" dedi.

Delhi polisinin Singh hakk�nda suç duyurusunda bulunmas� için sürekli bir oturma eylemi ve Yüksek Mahkeme'nin müdahalesi gerekti ancak ne yaz�k ki protestocu güre�çilerin ciddi ve rahats�z edici iddialar� genel bir suskunluk ve küçümseyici bir tav�rla kar��land�. Örne�in, P.T. Usha güre�çilerin protestolar�n� "disiplinsizlik" ve "Hindistan'�n imaj�n� zedelemek" olarak nitelendirdi.

Be�enilmeyen bir film gibi konularda dramatik boykotlara giri�en ülkenin oldukça ürkek kolektif vicdan�, protestocu kad�n güre�çilere kar�� en iyi ihtimalle sa��r edici bir sessizlik, en kötü ihtimalle de genel bir küçümseme sergiledi.

UTANMAZ CEHALET
WFI ba�kan� �unlar� söyledi: "Vinesh Phogat babas�yla konu�mak istiyordu ve o zamanlar telefonu yoktu. Ben de babas�yla konu�mas�na yard�m ettim ve daha sonra ona sar�ld�m. Kendini rahats�z hissetti�inde ona bir baba figürü olarak sar�ld��m� söyledim. Söyleyin bana, bunun için as�lmal� m�y�m?"

Bu sözler sadece 2013 tarihli ��yerinde Kad�nlara Yönelik Cinsel Taciz (Önleme, Yasaklama ve Düzeltme) Yasas� (PoSH) konusunda utanmaz bir cehaletin de�il, ayn� zamanda kad�nlar�n i�yerlerinde belirledikleri fiziksel s�n�rlar�n da affedilemez bir �ekilde göz ard� edildi�ini göstermektedir. PoSH Yasas� Bölüm 2(n)'ye göre cinsel taciz, "fiziksel temas ve temas�n ilerlemesi, cinsel içerikli sözler, pornografi gösterimi ve ister sözle ister eylemle olsun cinsel talepler" gibi istenmeyen cinsel içerikli davran��lar� kapsamaktad�r. Ayr�ca, Vishaka & Ors vs State Of Rajasthan davas�nda Yüksek Mahkeme "kad�nlara yönelik cinsel tacizin kad�nlar�n güvenli bir ortamda çal��ma temel hakk�n�n ihlali oldu�unu" kabul etmi�tir.

Yüksek Mahkeme, "bu tür davran��lar a�a��lay�c� olabilir ve bir sa�l�k ve güvenlik sorunu te�kil edebilir. Tazminat da dahil olmak üzere etkili �ikayet prosedürleri ve çözüm yollar� sa�lanmal�d�r" �eklinde bir aç�klama yapm��t�. WFI ba�kan� taraf�ndan ileri sürülen tehlikeli gerekçe insanlar taraf�ndan kabul edilebilirse, erkeklerin iktidar konumunda oldu�u herhangi bir kurumsal alanda daha genç, daha savunmas�z kad�nlar�n durumunun ne olaca��n� hayal edin. Dolay�s�yla bu örnek sadece sporcu kad�nlar� de�il, Hindistan'daki tüm kad�nlar� ve genç k�zlar� ilgilendirmektedir. Bir kad�na "babacan" veya "erkek karde�çe" dokunmak, kad�n bedenine ili�kin erkek anlat�lar�na dayanan ataerkil referanslard�r ve tümüyle reddedilmelidir. ��yerindeki meslekta�lar ve üstler, tüm davran��lar�nda kad�nlar�n kendi belirledikleri fiziksel s�n�rlara, bedensel bütünlüklerine ve r�zalar�na ili�kin kendi kavramlar�na sayg� göstermelidir. �ster evde, ister tarlada, ister kurumsal i�lerde, ister ö�renci, ara�t�rmac� ya da sporcu olarak çal��an kad�nlar ba�lam�nda olsun, yasan�n emri, iktidar konumundaki erkeklerin keyfi ataerkil duyarl�l�klar�n�n önüne geçmelidir.

PoSH Yasas�n�n 4. Bölümü uyar�nca, on veya daha fazla ki�inin çal��t�� tüm i�yerlerinde - spor enstitüleri ve oyun salonlar� da dahil olmak üzere - bir �ç �ikayetler Komitesi (ICC) bulunmas� zorunludur. Yasa, bu komitelerde kad�nlar�n yeterli düzeyde temsil edilmesini öngörmektedir, bir kad�n ba�kan, üyelerin yar�s�n�n kad�n olmas� ve kad�n sorunlar� konusunda uzman veya bu konulara a�ina bir d�� üyenin bulunmas� gerekmektedir. Usulüne uygun olarak olu�turulmu� böyle bir ICC'nin cinsel taciz �ikayetlerini alma, soru�turma ve tavsiyelerde bulunma yetkisi vard�r. Spor bakanl�� taraf�ndan 23 Ocak 2023 tarihinde olu�turulan Mary Kom liderli�indeki Gözetim Komitesi, raporunda WFI'nin bir ICC'ye sahip olmad��n� tespit etti. Bu da kad�n güre�çilerin, kendilerine kolay ve güvenilir bir �ekilde �ikayette bulunma imkan� sa�layacak bir ICC'ye eri�imlerinin olmad�� anlam�na geliyor.

Hindistan'daki ulusal spor federasyonlar�n�n yar�s� - ilgili sporlar�n yönetim organlar� - Yasa uyar�nca zorunlu olan ICC'yi olu�turmad�. Indian Express taraf�ndan yap�lan bir ara�t�rmaya göre, 30 ulusal spor federasyonundan 16's� - WFI dahil - uygun bir ICC'nin olu�turulmas�na ili�kin zorunlu uyumu kar��lamamaktad�r. ��yerinde �ikayetlerin giderilmesi, tutum ve alg�lar�n mevcut susturma ve �ikayetleri baltalama kültüründen kad�nlar�n cinsel tacize kar�� ikayette bulunmalar�n� aktif olarak te�vik etmeye do�ru de�i�mesi için önemlidir. Birle�ik Krall�k hükümeti, komite a�amas�ndan yeni geçen 2022-23 say�l� Kamuda Cinsiyete Dayal� Taciz Yasa Tasar�s�n� destekledi�ini gösterdi.

Birle�ik Krall�k'ta cinsel taciz halihaz�rda yasa d�� olsa da, hükümet, kad�nlar� �ikayet etmeye te�vik etmek ve kad�nlara yönelik sokak tacizinin yayg�n do�as�n� vurgulamak amac�yla kamuya aç�k cinsel tacizi ayr� bir suç haline getirmek istiyor. Ço�u zaman kad�nlar, tacizcilerini �ikayet edecek noktaya gelebilmek için utand�rma, suçlama, ki�isel sald�r�, gözda��, tehdit ve i�yeri bask�s� gibi zorluklarla mücadele etmek zorunda kalmaktad�r. Ma�dur kad�nlara kar�� bir tepki kültürünün var oldu�u bir toplumda �ikayetçi olabilmek çok zor bir i�tir.

Kad�n �ikayetçiler için yasal telafi mekanizmalar�n�n bulunmad�� ve i�yeri davran��lar�na ili�kin fark�ndal�k eksikli�inin oldu�u böyle bir durumda, protestocu güre�çiler bu göze batan yetersizliklere i�aret ettikleri için övülmeli ve te�ekkür edilmelidir. WFI ba�kan�n�n sözleri bir tepki zihniyetini ortaya koymaktad�r. "Protesto eden kad�nlar beni neden dü�ünlerine ça��rd�lar? Neden foto�raflar�m� çektiler, neden hay�r dualar�m� ald�lar?"

Bu yorumlar, �ikayetçi kad�nlar�n "ideal ma�dur" olmad�klar� için maruz kald�klar� sald�r�lara denk dü�er. Yasa, belirli bir duygusal veya sosyal tepkiyi istenmeyen bir geli�meye kar�� daha uygun veya geçerli bir tepki olarak tan�mlamad�� gibi, �ikayette bulunmak için de bir yeterlilik sa�lamaz. "�ikayetçiyi suçlaman�n" en yayg�n yollar� bir dizi ima ve geriye do�ru itme mant�� içerir; �ikayetin zamanlamas�, san�kla sosyal etkile�ime girmeye devam etmeleri, tepkilerinin uygun olmamas� vb. nedenlerle �ikayetçileri suçlamak. Bu tür argümanlar, iktidar konumundaki erkeklerin sorumlulu�unu en aza indirmekte ve ideal ma�dur/kurban/�ikayetçi rolünün ahlaki yükünü kad�nlar�n üzerine y�kmay� amaçlamaktad�r.

ATAERK�L F�K�RLER
Hindistan'da kad�nlar�n cinsel taciz �ikayetleri büyük ölçüde IPC'nin penetrasyon içermeyen durumlara uygulanan 354 say�l� "iffete tecavüz" bölümü arac�l��yla ele al�nmaktad�r. Kad�nlarda "namus", bir erke�in fiziksel dokunu�unun bir kad�n�n içsel benlik duygusunu kirletme gücüne sahip oldu�unu ima eden modas� geçmi� ataerkil bir fikirdir. Yasal kelime da�arc�� Viktorya dönemi sosyo-kültürel ahlak�ndan kaynakland��nda kad�nlar�n adalet ve güçlenme duygusuna ula�mas� zordur. Namusun toplumsal yorumunda, "bunu istiyor" olabilece�inden, rezaleti önleme sorumlulu�u büyük ölçüde kad�n�n kendisine aittir. Bu da kad�n k�yafetleri, ahlak ve "safl�k" tart��malar�n� beslemektedir.

Ba�bakan Narendra Modi konu�malar�nda s�k s�k kad�nlar�n güçlendirilmesinden bahsetmektedir. Hindistan'da kad�nlar ba�lam�nda dile getirilen güçlenme anlay�� hala kad�nlar�n kendi hak ve özgürlükleri için de�il, ailelerinin iyili�i ya da ülkelerinin onuru için bir �eyler ba�armalar�yla s�n�rl�. Hindistan'�n büyüme hikayesi kad�nlar�n daha fazla kat�l�m�n� hedeflemekte, ancak kad�nlar�n dezavantaj�na olacak �ekilde cinsiyetlendirilmi� mevcut çal��ma ko�ullar�ndan bahsetmemektedir.

Kad�nlar bu gerçekle�memi� güçlenme ve e�itlik hayalini gerçekle�tirmek için seslerini yükselttiklerinde, gürültücü, bencil ya da "disiplinsiz" olarak görülüyorlar. Kad�n haklar�yla ilgili yasalardaki ilerlemeler, kad�n hareketleri ve onlar�n ajitasyonlar�n�n yol açt�� toplumsal silkinmenin tezahürleridir. �ster oy hakk�, ister mülkiyet hakk�, ister üreme haklar� ya da e�it ücret olsun – kad�n haklar�ndaki tarihi ilerlemeler kad�nlar�n örgütlü hareketlerinin bir sonucu olarak gerçekle�mi�tir.

PoSH Yasas�n�n da 2012-13 Nirbhaya hareketi s�ras�nda kad�nlar, aktivistler ve üniversite ö�rencileri taraf�ndan gerçekle�tirilen bir dizi protestonun bir sonucu oldu�unu yinelemek önemlidir. Hareket, sistemik �iddeti, iktidar yap�lar�n� ve cinsel �iddetin bir iktidar arac� olarak kullan�lmas�n� sorgulayarak Hindistan'da kad�nlara yönelik cinsel �iddete ili�kin popüler söylemi de�i�tirmi�tir. Verma Komitesi raporunu ve nihayetinde mevcut yasay� �ekillendiren "korkusuz özgürlük" ve r�za fikirlerini kamuoyunun hayal gücüne yerle�tirmi�tir.

*Abhiruchi Ranjan'�n yaz�s� Ivana Benario taraf�ndan ETHA için Türkçeye çevrilmi�tir. Yaz�n�n asl�na buradan ula�abilirsiniz.

*Panchayat, be� köy liderinden olu�an bir meclistir ve ço�unlukla tar�msal, toplumsal veya seçimle ilgili konular� ele almak için düzenlenir. Mahapanchayat, yakla��k 10-12 köyden insanlar�n bir araya geldi�i bir toplant�d�r.
*Pasif siyasi direni� politikas�, özellikle Gandi taraf�ndan uyguland�� biçimiyle.

Ataerkiyle Güre�: Hindistan'�n Sporcu Kad�nlar�n�n A��r Görevi

�lgili Haberler