GÜNCEL

�stanbul'da kent hakk� söyle�isi

�STANBUL - ETHA
25 Aral�k 2025 Per�embe

Diyalektik Ara�t�rmalar Enstitüsü taraf�ndan Doç. Dr. mimar Köksal'�n kat�l�m�yla düzenlenen kent hakk� söyle�isinde, bu kavram bir yandan bir in�a süreci olarak tan�mland�, di�er yandan y�k�c� karakterine vurgu yapmas�na dikkat çekildi.

�stanbul �i�li'de bulunan Nostalji kitap kafede, kent hakk�na ili�kin bir söyle�i düzenlendi. Diyalektik Ara�t�rmalar Enstitüsü taraf�ndan düzenlenen etkinlikte Doç. Dr. mimar Gül Köksal, sunum yapt�.

KENT HAKKI KAVRAMI ÇOK KATMANLI B�R HAK N�TEL�� TA�IYOR
Köksal, modern toplumda k�rsal ya�am�n gitgide da��lmas�yla toplumsal ya�ant�n�n büyük oranda kentler üzerinden döndü�ünü dile getirdi. Kent hakk�n�n hak tart��mas� üzerinden ele al�nmas� ve mücadelenin bir hak in�as�/üretimi süreci olmas� gerekti�ini savunan Köksal, "Kentin 'de�i�im de�eri' yerine 'kullan�m de�eri' odakl� dönü�ümüyle birlikte, bireylerin de kendilerinin dönü�türme haklar�n� içeren çok katmanl� bir hak niteli�i ta��yor kent hakk� kavram�. Mülkiyetin yerine sahiplenmeyi koyan, i�gal ederek, kendine mal ederek ilerleyen, kolektif haklar� savunan, güç ili�kilerini yeniden yap�land�rmay� hedefleyen, kar�� hegemonya potansiyeli ta��yan, s�n�fsal bir mücadele" dedi.

EGEMEN SINIFLARIN �DEAL�ZE ETT�� ÖLÇÜYE EMEKÇ� SINIFLARDAN �T�RAZ
Köksal kent hakk�n� anlat�rken, egemen s�n�f�n idealize etti�i ölçüye emekli s�n�flardan gelen itiraza de�indi. "Buras� kent emekçilerinin ortak mefhumlar ürettikleri bir alan, beraberinde komün tart��mas�n�, birlikte ya�ama pratiklerini" getirdi�ini söyleyen Köksal, kent hakk�n�n talep siyasetinin yerine mücadele yoluyla haklara ula�may� içerdi�ine dikkat çekti. Köksal, "Di�er deyi�le hakk�, bir in�a süreci olarak okumay� ve icra etmeyi, politik zemini, mekan� ve mekansal ili�kileri dönü�türerek kurmay� öngörüyor. Bu kapsamda gündelik hayat� dönü�türücü, yarat�c�-y�k�c�, devrimci-kurucu iradeler tesis etmek kent hakk� tahayyülü içinde yer al�yor. Öte yandan sistem TOK�'lerden Kanal �stanbul'a, bu konutlarda ya�amaya zorlayarak kent suçunun bir parças� olmaya itiyor bizleri. Kent hakk� mücadelesi verenler yönünden bu bir çeli�ki olarak alg�lanabilir, ancak burada tutars�zl�k hissine kap�lmamak gerek; ortak ya�am alanlar�n�, dayan��ma pratiklerini kurmak çabas�ndan vaz geçmemeliyiz" ifadelerini kulland�.

EGEMENLER�N SÖYLEMLER�N�N SORUNLA�TIRILMASI GEREKT��NE VURGU
Kent hakk� çal��malar� kapsam�nda Köksal, farkl� kentlerde gerçekle�tirdikleri kent hakk� atölyelerinden, Ba�kabiratolye.com sitesine yüklenen çal��malardan ve "mega projelerin �irketleri/bütçeleri" gibi kent hakk� mücadelesi ile ili�kili çal��malardan örnekler verdi. Köksal ayr�ca kent hakk�n�n sadece emekçilerin ya�am alanlar�na, mü�tereklerine el koymas�na kar�� de�il, ayn� zamanda sistemin zihinlerde kurdu�u tahakküme kar�� da verilmesi gerekti�ine, bunun bir yolunun da egemenlerin söylemlerinin sorunsalla�t�r�lmas� oldu�una dikkat çekti. Örne�in "dirençli kent" söylemine ili�kin Köksal, �unlar� söyledi: "Neye dirençli? Kimin için dirençli? Sermayenin kazançlar�n� sürdürmesi için mi dirençli? Bunun d��nda talep siyasetinin zafiyetleri ve kat�l�mc�l�k söyleminin demokratik kat�l�m�n içini nas�l bo�altt��."

Doç. Dr. mimar Gül Köksal'�n kent hakk�na yönelik söyle�isinde; bu kavram� bir yandan bir in�a süreci olarak tan�mlamas�, di�er yandan y�k�c� karakterine vurgu yapmas� özellikle dikkat çekerken, birbirine z�t görünen bu yapma ve y�kma olgular�, asl�nda kent hakk�n�n yarat�c�/devrimci karakteri ve kentli emekçilerin kolektif eylemini hayata geçirecek de�erli bir gereç olarak bizlere sunuluyor.

�stanbul'da kent hakk� söyle�isi

�lgili Haberler