İşkence 'sıfırlanmıyor' giderek artıyor
İçişleri Bakanı Soylu, Diyarbakır'daki işkence görüntüleri için "İşkenceye karşı sıfır tolerans bizim ilkemizdir" dedi. Ancak İHD Genel Merkezi'nin 2019'da yayınladığı raporlar, işkencenin 'sıfır'lanması bir yana artış içinde olduğunu gösteriyor.
Diyarbakır'da bir polisin öldürülmesinden sorumlu tutulan bir kişiye yapılan işkenceyle ilgili değerlendirmelerde bulunan İçişleri Bakanı Soylu, "İşkenceye karşı sıfır tolerans bizim ilkemizdir" açıklaması yaptı. "Toplumun sinir uçlarıyla oynuyorlar" diyen Soylu, "provokasyonla mücadele etmek bizim sorumluluğumuzdur" dedi.
Abdülkadir Selvi'nin köşesine taşıdığı demeçte Soylu, "Bunu üç kelime ile ifade edebiliriz: Birliğe ve başarıya hasetlik. Türkiye, özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, milletimizin de ferasetiyle iyi bir dönem geçirdi. Diğer ülkelere baktığımızda Türkiye'nin çok iyi yönettiği bir dönem oldu. Şimdi bunu bulandırmak, birtakım dezenformasyonlarla, provokatif adımlarla ortalığı karıştırmak isteyenler olabilir" dedi. Soylu "1- Türkiye bir hukuk devletidir. Devletimizin gücü hukukunun üstünlüğüdür. 2- İşkenceye sıfır tolerans bizim ilkemizdir. 3- Terörle, suçla ve suçlularla nasıl mücadele ediyorsak, provokasyonla mücadele etmek ve vatandaşımızı doğru bilgilendirmek bizim sorumluluğumuzdur" dedi.
RAPORLAR İŞKENCENİN GİDEREK ARTTIĞINI GÖSTERİYOR
İnsan hakları örgütlerinin hazırladığı raporlar "işkenceye sıfır tolerans ilkesi"ne uyulmadığını gösteriyor.
İHD Genel Merkezi'nin yayınladığı "2019 İnsan Hakları Raporu"nda "işkence ve kötü muamele uygulamalarının büyük artış gösterdiği"ne vurgusu yapılıyor.
Derneğin Dokümantasyon Merkezi'nin hazırladığı rapora göre 2019 yılında "gözaltı ve gözaltı dışındaki yerlerde işkence ve kötü muameleye uğradığını söyleyenlerin sayısı 1.477.
Raporda 2019 yılında işkence ve kötü muamele görenlerin verileri şöyle sıralandı:
"Toplumsal gösterilerde güvenlik güçlerinin müdahalesi soncu dövülen ve yaralananlar: 3935
Cezaevlerinde işkence görenler: 751
Gözaltı yerleri dışında işkence ve kötü muamele: 751
Gözaltında işkence ve kötü muameleye maruz kalanlar: 726"
"Gözaltı ve gözaltı dışındaki yerlerde işkence ve kötü muamele"ye uğradığını söyleyenlerin sayıları yıllara göre şöyle: 2018'de 602, 2017'de 916, 2016'de 1458, 2015'te 1853, 2014'te 1234.
OHAL KHK'LARI KAZANIMLARI TAHRİP ETTİ
İHD, OHAL sürecinde işkencenin önlenmesine ilişkin elde edilen kazanımların KHK'lar ile yapılan yasal düzenlemeler sonucunda önemli ölçüde tahrip olduğuna dikkat çekiyor. KHK ile yapılan düzenlemelerle, kişiye gözaltı hakkında bilgilendirme, üçüncü taraflara bilgi verme, avukata erişim, hekime erişim, uygun ortamlarda uygun muayenelerin gerçekleştirilmesi ve usulüne uygun raporların düzenlenmesi, hukukilik denetimi için süratle yargısal makama başvurulabilme, gözaltı kayıtlarının düzgün tutulması, bağımsız izlemelerin mümkün olması başlıklarında toplanabilecek usul güvencelerinin son dönemde büyük ölçüde ortadan kaldırıldığı ve bu konuda bütünüyle keyfi bir ortam yaratıldığı belirtiliyor.
CEZASIZLIK İŞKENCEYİ ÖNLEMEYE ENGEL
Raporda yer alan dikkat çeken diğer bir değerlendirme ise, cezasızlık politikası.
Raporda konuyla ilgili şu değerlendirme yapılıyor:
"Cezasızlık hâlâ işkence ile mücadelede en önemli engeldir. Faillere hiç soruşturma açılmaması, açılan soruşturmaların kovuşturmaya dönüşmemesi, dava açılan vakalarda işkence yerine daha az cezayı gerektiren suçlardan iddianame düzenlenmesi, sanıklara hiç ceza verilmemesi ya da işkence ve bireysel suçlar kapsamında kamu görevi dışında eziyet suçu kapsamına alınarak cezalar verilmesi ve cezaların ertelenmesi gibi nedenlerle cezasızlık olgusu işkence yapılmasını mümkün kılan en temel unsurlardan birisi olarak hala karşımızda durmaktadır. Adalet Bakanlığı, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından 2019 yılında yayınlanan ‘2018 Adli İstatistik' verilerine göre söz konusu yıl içinde TCK'nın 94. ve 96. maddelerdeki işkence ve eziyet suçlarından 2196 kişi hakkında soruşturma açılmış, 1035 kişi hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiş, 766 kişiye dava açılmış ve 395 kişi hakkında ise başkaca kararlar verilmiştir. Görüldüğü gibi resmi istatistiklerde bile işkence ve eziyet suçundaki soruşturma ve dava sayılarında ciddi artış söz konusudur.
Öte yandan, 'kamu görevlisine direnme' suçunu oluşturan TCK'nın 265. maddesinin de bulunduğu 'kamu idaresinin güvenirliğine ve işleyişine karşı suçlar'dan dolayı 2018 yılında 163.032 kişi hakkında soruşturma açılmış, bunlardan 48.064'ü hakkında dava açılmıştır. OHAL ortamında ve kolluk şiddetinin zirveye ulaştığı koşullarda işkence ile direnme suçundan açılan davalar arasında bu denli yüksek bir farkın olması cezasızlığın boyutlarını ve sistematik bir politika olarak sürdürüldüğünü açıkça göstermektedir."
2019 İnsan Hakları Raporu'nın tam metni için tıklayınız.