GÜNCEL

HDP Gençlik Meclisi raporu: Bir y�lda 160 ki�i kaç�r�ld�

�STANBUL
15 Nisan 2021 Per�embe

HDP Gençlik Meclisi "2020 y�l� Gençlik Raporu"nu aç�klayan HDP Diyarbak�r Milletvekili Dersim Da�, bir y�l içerisinde 2 bin 90 ö�rencinin i�kence ve kötü muameleye maruz kald��n� ve 160 ki�inin kendilerini istihbarat ve polis olarak tan�tan ki�iler taraf�ndan kaç�r�ld��n� aktard�.

Halklar�n Demokratik Partisi (HDP) Gençlik Meclisi, 2020 y�l� içerisinde gençlerin durumu ve kar��la�t�� sorunlara dair haz�rlad�klar� raporu HDP �stanbul �l Örgütü'nde düzenledikleri bas�n toplant�s� ile aç�klad�.

Raporu HDP Diyarbak�r Milletvekili Dersim Da� okudu. Raporu okumadan önce k�sa bir aç�klama yapan Da�, gençler ile ilgili birçok alanda neredeyse hiç veri tutulmad��n� belirterek bu durumun hükümetlerin gençlere nas�l bir rol biçti�inin bir kez daha gösterdi�ini kaydetti. Da�, gerçek verilere ula�amad�klar�n� ancak tüm zorluklara ra�men derli toplu olarak 2020 ve 2021 y�l�nda gençlerin neler ya�ad�klar�n� raporla�t�rd�klar�n� kaydetti.

HER DÖRT GENÇTEN B�R� ��S�Z
Rapora geçen Da�, Türkiye'de 2020 y�l�nda 15-24 ya� grubunu içeren genç i�sizlik oran�n�n yüzde 24,3 oldu�unu belirtti ve bu oran�n Türkiye'de yakla��k her dört gençten birinin i�siz oldu�u anlam�na geldi�ini kaydetti. 15-24 ya� aral��ndaki genç i�sizli�in oran�n yüzde 40'a ula�t��n� ifade eden Da�, "15-34 ya� grubundaki üniversite mezunlar�n�n yüzde 20'si, yani toplam 961 bin ki�isi i�siz durumdad�r. ��gücünün d��nda kalan 1 milyon 277 bin gencin neredeyse tamam� i� buldu�unda çal��acak ki�ilerden olu�maktad�r. Buna göre 2 milyona yak�n üniversiteli genç i�siz bulunmaktad�r" bilgisini verdi.

'KYK BORCU OLAN 300 B�N Ö�RENC� HAKKINDA YASAL ��LEM BA�LATILDI'
Türkiye'de kredi alan ö�renci say�s�n�n 1.2 milyona ula�t��n� ve her dört ö�renciden birinin i�siz ve her iki üniversite mezunundan birinin yine i� bulamad��na dikkat çeken Da�, "2020 y�l�nda kredi al�p ödeyemeyen gençlerin say�s� 5 milyona ula�m��t�r. Bu gençlerin yakla��k 300 bini hakk�nda ise yasal i�lem ba�lat�lm��t�r. Son 10 y�lda ö�renim kredisi borcu olan 5 milyon ö�renciden borçlar�n� ödeyemeyen 279 bin 797 ki�i Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) taraf�ndan Hazine ve Maliye Bakanl��'na bildirilmi�tir. Ö�renim kredisi borcu olan 342 bin 282 ö�rencinin 2 milyar 95 milyon 228 bin lira borcu bulunmaktad�r. Borçlar�n� ödeyemeyen ö�rencilere e-haciz uygulanmaktad�r" diye belirtti.

'4 YILDA 4 B�N 952 GENÇ �NT�HARA SÜRÜKLEND�'
2015-2019 y�llar� aras�nda 15-24 ya� aral��nda 3 bin 952 gencin intihara sürüklendi�ini ifade eden Da�, bu verinin dahi AKP hükümetinin gençleri ölüme mahkum etti�inin kan�t� niteli�inde oldu�unu söyledi. Son 7 y�lda ki genç i�sizlik oran�n�n düzenli bir �ekilde artt��n� dile getiren Da�, "Hükümetin izledi�i politikalardan kaynakl� i�sizlik ve geleceksizlik k�skac�nda s�k��an gençler intihar etmek zorunda b�rak�lmaktad�rlar. Gençlerin bu denli çaresiz b�rak�ld��, bask�lanmaya çal��ld�� bir ülkede intihar oranlar�n�n yüksek olmas� kaç�n�lmazd�r. Hükümet izledi�i politikalar ile ülkenin gelece�ini zifiri bir karanl��a mahkum etmektedir" diye konu�tu.

1 M�LYON 350 B�N GENÇ ATAMA BEKL�YOR
Türkiye'de üniversite mezunu olup da herhangi bir i�te çal��mayanlar�n say�s�n�n 1 milyon 350 bine ula�t��n� ve söz konusu rakam�n 15 y�lda 10 kat artt��n� aktaran Da�, atanamayan gençlere dair �u bilgileri verdi: "Her 4 i�sizden bir üniversite mezunudur. Yap�lan ara�t�rmalara göre bu say�n�n önümüzdeki y�llarda katlanarak artaca�� belirtilmektedir. Formasyon alan gençler ile beraber 460 bin yak�n ö�retmen atanamamaktad�r. 460 bin atanamayan ö�retmen olmas�na ra�men MEB her y�l maksimum 20 bin ö�retmenin atamas�n� yapmaktad�r. Atamas� yap�lmayan ö�retmenlerin say�s�n�n 2023'te 1 milyonu geçece�i tahmin edilmektedir. 2020 y�l�nda s�nava giren 344 bin 457 ö�retmenden sadece 19 bin 910'u atanabilmi�tir. Pandemi ile bo�u�tu�umuz bu zorlu dönemde atama bekleyen 300 bin sa�l�kç�n�n oldu�u belirtilmektedir."

EN AZ 6 M�LYON Ö�RENC� UZAKTAN E��T�ME DAH�L OLAMIYOR
Türkiye'de en az 6 milyon ö�rencinin uzaktan e�itim sistemine dahil olamad��n� söyleyen Da�, ö�rencilere yeterli tablet da��t�lmad�� ve internet imkan� sa�lanmad�� için EBA ya giri�lerin çok s�n�rl� oldu�unu kaydetti. Bu kesimin özellikle k�rsal kesimlerde ve Kürt illerinde ya�ayan ö�rencilerin olu�turdu�unu dile getiren Da�, "E�itime ula�abilen ö�rencilerin ise yüzde 60'� anne veya babalar�n�n telefonlar� üzerinden k�s�tl� imkanlar ile EBA'ya dahil olmaya çal��m��lard�r. TÜ�K verilerine göre, Türkiye'de 2 buçuk milyondan fazla hanede, hane halk� say�s� 6'n�n üzerindedir. Kalabal�k hanelerde ya�ayan çocuklar�n ne kadar�n�n televizyona ve internete eri�ebilece�i tart��mal�d�r ki bu ö�rencilerin büyük bir ço�unlu�u bu imkanlara eri�ememektedir" dedi.

ÜN�VERS�TELERDE B�L�MSEL DEMOKRAT�K E��T�MDEN UZAKLA�ILDI
YÖK öncesi, 1981 y�l�na kadar her üniversitenin kendi rektörünü kendisinin belirledi�ini askeri darbe ile beraber bu yetkinin YÖK'e ve Cumhurba�kan�na verildi�ini an�msatan Da�, "1992-2016 y�llar� aras�nda ise üniversiteler 6 aday� seçim ile belirliyordu daha sonra YÖK bunu 3'e dü�ürüyordu ve son olarak cumhurba�kan� bu 3 ki�iden birini rektör olarak at�yordu. 2016-2018 y�llar� aras�nda ise sistem: 2547 say�l� Yüksekö�retim Kanununun 13'üncü maddesinde 3 Ekim 2016 tarih ve 767 say�l� Ola�anüstü Hâl Kanun Hükmünde Kararnamesiyle yap�lan de�i�iklikle rektör seçiminin birinci a�amas�na, yani ö�retim üyelerinin alt� aday seçmesine son verilmi�tir. Bu sisteme göre YÖK üç aday önerecek, Cumhurba�kan� da bunlardan birini seçip atayacakt�. 2018'den sonra ise 2547 say�l� Yüksekö�retim Kanunun 13'üncü maddesinde 2 Temmuz 2018 tarih ve 703 say�l� Kanun Hükmünde Kararnameyle de�i�iklik yap�ld� ve rektör atamada YÖK'ün aday önerme yetkisine son verildi; rektörlerin do�rudan do�ruya Cumhurba�kan� taraf�ndan atanmas� usûlüne geçildi. Bu de�i�iklik ile rektör atama yetkisi tek bir ki�iye verilmi� oldu. Bu süreç böyle i�lerken bir yandan da AKP hükümetinin sistemli bir �ekilde izledi�i poltikalardan kaynakl� akademilerin içi bo�alt�lmaya, bilimsel, demokratik e�itimden uzakla�t�rmaya çal��lm��t�r" ifadelerini kulland�.

TÜRK�YE'DE 130 DEVLET, 73 ÖZEL ÜN�VERS�TE BULUNUYOR
Türkiye'de 2020 y�l� itibariyle toplamda 203 üniversite bulundu�unu, bu üniversitelerin 130'unun devlet, 73'ünün ise özel oldu�unu aktaran Da�, "Ö�retim eleman� say�s� ise 2020 y�l� itibari ile 174 bin 494'tür. Akademisyenlerin 28 bin 514'ü profesör, 16 bin 664'ü doçent, 40 bin 998'i doktor ö�retim üyesi, 37 bin 651'i ö�retim görevlisi, 50 bin 667'si ara�t�rma görevlisi olarak çal��maktad�r. 2020 y�l�nda üniversitelerde 7 milyon 940 bin 133 ö�renci e�itim almaktad�r. Aç�k ö�retimde okuyan ö�renciler de eklendi�inde bu say� 8 milyonu a�maktad�r" diye belirtti.

Akademilerde ya�anan profesör ve doçent aç��n�n daha çok doktor, ö�retim üyesi ve ö�retim görevlileri ile kar��lanmas�n�n e�itimin niteli�inin dü�mesine neden oldu�unu ifade eden Da�, bu alanda ya�anan eksikleri �öyle s�ralad�: "Akademik yükseltmelerdeki sözlü s�navlar kald�r�ld�, akademilerde yükseltmelerde çok önemli olan yabanc� dil s�nav� puanlar� dü�ürüldü, adrese teslim akademik ilanlar yap�ld�, para ile yaz�lan tez ve makaleler ile doçentlik ve profersörlük kadrolar� yanda�lara pe�ke� çekildi."

'KÜRD�STAN'DAK� KAYYUM ATAMALARI HER YERE S�RAYET ETT�'
2018'de Meclis'e sunulan kanun teklifi ile beraber aralar�nda �stanbul Üniversitesi gibi köklü üniversitelerin oldu�u 13 üniversitenin bölünmesine karar verildi�ini hat�rlatan Da�, bu karar ile bir yandan ülkede ki üniversite say�s�n�n nicel olarak art�rmaya çal��an hükümetin bir yandan da akademileri bölüp daha rahat yönetmeye çal��t��n� vurgulad�. AKP iktidar�n�n üniversitelere atad�� kayyum rektörler ile kendi sistemini kal�c� hale getirmeye ve akademik özgürlü�ü bitirmeye çal��t��n�n alt�n� çizen Da�, "Son olarak Türkiye'nin ve dünyan�n en prestijli üniversitelerinden biri olan Bo�aziçi Üniversitesine kayyum atanmas� ve sonras�nda geli�en olaylar iktidar�n neler amaçlad��n�n en bariz örne�idir. Y�llard�r akademilere uygulanan bask�lara gö�üs germi� ve halen muhalif bir yerde durabilen, demokratik, laik, bilimsel bir e�itim çizgisi olan nadir üniversitelerden biri olan Bo�aziçi Üniversitesine kayyum atanmas� ülkede ciddi tepkilere neden olmu�tur. �ktidar kendisine biat etmeyen, kendi yaratt�� çürümü� sisteme dahil olmayan tüm muhalif sesleri bast�rmak için elinde ki her türlü imkan� kullanmay� mübah görmü� ve kayyum atam��t�r. Kürdistan'da halk iradesini yok sayan kayyum atamalar� ülkenin her yerine sirayet etmi�tir" diye kaydetti.

KAYYUM REJ�M�N�N GENÇL�K POL�T�KASI
Kürt illerinde kayyum atamalar� ile ba�layan hukuksuz sürecin tüm Türkiye'ye sirayet etti�ini ifade eden Da�, kayyum�n gençlik politikas�na etkisini �öyle s�ralad�:

🔹Kayyum atanan kentlerde bulunan ve gençlerin tiyatro, müzik, sinema, foto�raf, resim, edebiyat gibi alanlarda profesyonel e�itim ald�klar� Gençlik Kültür Sanat Merkezlerinin ço�u kapat�lm�� veya AKP'ye yak�n vak�f ve cemaatlere pe�ke� çekilmi�tir.
🔹Özellikle bölgede gençlerin en büyük sorunu olan madde ba��ml�l��na kar�� mücadele eden kurumlar kayyum eliyle i�levsiz hale getirilmi�tir.
🔹Gençlik dan��ma ve sosyal etkinlik merkezleri, e�itim destek evleri kapat�lm��t�r.
🔹Belediyeler bünyesinde gençlere dönük aç�lan kurslar, engelli ve gençlere yönelik yap�lan sosyal projeler iptal edilmi�.
🔹Üniversiteye haz�rl�k kurslar�, gençlere ve çocuklara yönelik düzenli bir �ekilde gerçekle�tirilen yaz kamplar� iptal edilmi�tir.
🔹Daha çok gençlerin ilgiyle takip etti�i tiyatro, sinema ve farkl� alanlarda ki kültür sanat festivalleri iptal edilmi�tir.

Kayyum rejimi ile Kürt gençlerinin tüm ya�am alanlar�na müdahale edildi�ine dikkat çeken Da�, "Gençler, kayyumlar taraf�ndan sistemli bir �ekilde AKP-MHP yanda�lar�na, gerici-yobaz tarikat ve vak�flara mahkum edilmeye çal��lmaktad�r. ��e al�mlar ve belediyelerin farkl� alanlarda sundu�u tüm çal��malardan faydalanmak isteyen gençlere sunulan tek kriter ‘AKP yanda�� olmak' olarak belirlendi�i için gençler hiçbir imkandan faydalanamamaktad�rlar" diye belirtti.

Da�, raporun devam�nda �u bilgileri aktard�:

MADDE BA�IMLILI�I
"Yap�lan ara�t�rmalara göre Türkiye'de hayat�nda en az bir kez veya ara s�ra uyu�turucu ve uyar�c� madde kullanan ki�i say�s�n�n 6-7 milyon civar�nda oldu�u tahmin edilmektedir. Türkiye'de ki uyu�turucu ba��ml� say�s�n�n 1 milyon 700 bin oldu�u tahmin edilmektedir. Türkiye'deki ba��ml�lar�n yüzde 82'si 20-35 ya� aral��nda yani genç nüfus aras�ndad�r. Uyu�turucudan hayat�n� kaybedenlerin yüzde 90'� 35 ya� alt�ndaki ki�ilerden olu�maktad�r. Ba�ta Türkiye metropolleri ve Kürdistan illeri olmak üzere ülkenin neredeyse her yerinde aç�k bir �ekilde uyu�turucu ticareti yap�lmaktad�r. Gençler çok rahat bir �ekilde uyu�turucu maddeye ula�abilmektedirler, kullan�m ya�� 10-12'lere dü�mü� durumdad�r. Polis devletine çevrilen, her kö�esi 7-24 MOBESE'ler ile izlenen bir ülkede uyu�turucunun bu denli yayg�n olmas�, uyu�turucuya bu denli rahat ula��labilmesi hükümetin bu ticarete göz yumdu�unun en net kan�t�d�r. Hükümetin bu konu ile ilgili sonuç al�c� bir politika yürütmedi�i a�ikard�r; gençler uyu�turucu maddeye mahkum edilmi� durumdad�r.

GENÇ KADINLAR
"2020 y�l� içerisinde erkekler taraf�ndan katledilen, taciz veya tecavüze u�rayan genç kad�nlar ile ilgili net bir istatistik bulunmamaktad�r. Bas�na yan�ysan s�n�rl� say�da örnekler var ancak katledilen kad�nlar�n genel istatistiklerine bakt��m�zda özellikle genç kad�nlar�n her gün ölüm, taciz ve tecavüz ile burun buruna olduklar�n� net bir �ekilde görmekteyiz. Ki bu durumu Gülistan Doku'dan, �ule Çet'ten, �pek Er'den çok iyi bilmekteyiz.

284 KADIN ERKEKLER TARAFINDAN KATLED�LD�
"2020 y�l�nda; 284 kad�n erkeklere taraf�ndan katledildi, 265 çocuk istismara u�rad�, 26 çocuk katledildi, 255 kad�n �üpheli bir �ekilde katledildi, 96 kad�n tecavüze u�rad�, 147 kad�n tacize u�rad�, 792 kad�n �iddete maruz kald�.

"AKP iktidar� izledi�i politikalar ile genç kad�nlar �ahs�nda tüm kad�nlar� sosyal hayattan, ekonomik hayattan, e�itimden izole edip evlere mahkum etmeye çal��maktad�r. Son süreçte Cumhurba�kan�n�n talimat�yla kurulmaya çal��lan Kad�n Üniversiteleri ile makul, itaatkar, erke�e ba��ml� ve belli bir alana hapsedilmi� genç kad�n tipolojisi yarat�lmak istenmektedir. Genç kad�nlara bir istihdam alan�n�n sunulmamas�, e�itim sisteminde yap�lan de�i�ikliklerle genç kad�nlar�n e�itimden uzakla�t�r�lmas� bilinçli bir �ekilde hayata geçirilen politikalard�r. Genç kad�nlar üzerinden yürütülen bu politikalar ile ‘makul kad�n' yarat�lmaya çal��lmaktad�r. Ataerkil sistemin yüzy�llard�r kad�na biçti�i toplumsal roller sünni, milliyetçi, muhafazakar kodlarla yo�rularak genç kad�nlara dayat�lmaktad�r.

2 B�N 90 K�� KENCE GÖRDÜ
"2020 y�l� içerisinde kolluk güçlerinin toplanma ve gösteri özgürlü�ü kapsam�nda yap�lan bar��ç�l eylem ve etkinliklere müdahalesi sonucu en az 2 bin 90 ki�i i�kence ve di�er kötü muameleye maruz kalm��t�r. 2015-2019 y�llar� aras�nda 3 bin 102 ö�renci ifade, toplant�, gösteri ve örgütlenme özgürlüklerini kullan�rken hak ihlaline maruz kalm��t�r. Bu y�llar aras�nda 2 bin 77 ö�renci kat�ld�� etkinlikler gerekçesiyle gözalt�na al�n�rken, ö�rencilerden 203'ü tutuklanm��t�r. 152 ö�renciye toplam 506 y�l 1 ay hapis cezas� verilirken, 720 ö�renci polis �iddeti ve sivil sald�r�lar sonucu yaralanm��t�r. 23 ö�renci ise kat�ld�klar� toplant� ve gösteriler s�ras�nda katledilmi�tir.

160 K�� KAÇIRILDI
"2020 y�l� içerisinde 160'tan fazla ki�i polis veya kendilerini istihbaratç� olarak tan�tan ki�iler taraf�ndan kaç�r�lm��t�r. Kaç�r�lan bu ki�ilerin ço�unlu�unu gençler olu�turmaktad�r. Kaç�r�lan gençlerin ya ö�renci ya da siyasi partilerin gençlik çal��anlar� olmas� dikkat çekmektedir. HDP Gençlik Meclisi üyelerinin sürekli bir sürekli bir �ekilde kaç�r�lmas� sistematik bir bask�n�n kurulmaya çal��ld��n� aç�k bir �ekilde göstermektedir. �stanbul, Diyarbak�r, A�r�, Van ve son olarak Ankara'da Gençlik Meclisi üyelerinin (ki içlerinde MYK ve PM üyelerimiz de bulunmakta) gündüz ortas� �ehirlerden kaç�r�lmas�, hükümetin 90'l� y�llar�n karanl�k yüzü olan J�TEM'i yeniden canland�rmaya çal��t��n�n kan�t� niteli�indedir. Son olarak Ankara'da bir T�P yöneticisi ve iki üniversite ö�rencisinin kaç�r�lmas� bu durumun hükümet eliyle �srarl� bir �ekilde sürdürülmeye çal��ld��n� göstermektedir. 2020 y�l�nda ya�anan bu kaç�r�lma olaylar�na kar��n yapt��m�z tüm hukuki ba�vurulara ra�men arkada�lar�m�z� güpegündüz kaç�ran, e�kalleri, araç plakalar� belli olan bu ki�iler hakk�nda tek bir i�lem ba�lat�lmam��t�r. Aksine �ikayetçi olan dilekçe veren arkada�lar�m�z hakk�nda soru�turmalar aç�lm��t�r. Ortaya ç�kan bu tablo bizlere bu kaç�rmalar�n asil failinin AKP-MHP hükümeti oldu�unu göstermektedir, failleri yarg�lamak yerine koruyan bu anlay�� ile kar�� kar��yay�z."

GENÇLERE MÜCADELE ÇA�RISI
Raporun sonuç bölümünde AKP-MHP hükümetinin gençler ile ilgili ortaya koydu�u tek bir olumlu projenin bulunmad��na dikkat çeken Da�, "Aksine gençlere dönük sürdürdükleri tüm politikalar gençleri ölüme, geleceksizli�e, açl��a, i�sizli�e ve zindanlara mahkum etmektedir. Bu zihniyetin 2002'den bu yana ülkede yaratt�� tahribat çok derin bir tahribatt�r. Ba�ta gençler olmak üzere herkesin bu kirli politikalara kar�� mücadele etmesi gerekmektedir. Gelece�imizi, tüm ya�am alanlar�m�z� bu kirli zihniyete kar�� korumak temel önceli�imiz olmal�d�r. Biz gençler bir günümüzü dahi umutsuz, i�siz, yoksul, katledilerek ve bask� politikalar� ile tehdit edilerek geçirmek istemiyoruz. Bu nedenle bu karanl�k zihniyet ile her zamankinden daha çok mücadele etmeliyiz, tüm gücümüz ve enerjimizi bu mücadeleye vermeliyiz" diye konu�tu.

HDP Gençlik Meclisi raporu: Bir y�lda 160 ki�i kaç�r�ld�

�lgili Haberler